Kısa Çalışma Ödeneği Nedir?
Kısa çalışma ödeneği, iş hayatı mevzuatına 2003 yılında girdi ve bugüne kadar 4,5 milyona yakın kişi yararlandı. Yaklaşık 38.1 milyar TL ödeme gerçekleştirildi, bunun 36 milyar TL'si pandemi döneminde yapıldı.
Yeni Düzenlemeler
- Ödenecek Tutar: 11 Haziran 2024'te yapılan değişikliğe göre, çalışana ödenecek kısa çalışma ödeneği tutarı günlük brüt 400 TL olarak belirlendi. Asgari ücretle çalışan bir kişinin eline geçecek miktar ise günlük 340 TL olacak.
- Aylık Tutar: Bir çalışanın alacağı kısa çalışma ödeneği, asgari ücretin brüt tutarının aylık 20.002 TL olduğu dikkate alındığında, 30 bin TL olacak.
Kısa Çalışmanın Amacı ve Süresi
- Amacı: İstihdamın korunması ve çalışılmayan sürelerde işçilere gelir desteği sağlanmasıdır. Ayrıca, deneyimli personelin işten çıkarılmasının önüne geçilir.
- Süresi: Yararlanma süresi azami üç aydır.
Başvuru Şartları
- Kimler Başvurabilir: Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin en az 15 saatini geçici olarak azaltan veya işyerinde faaliyeti tamamen veya geçici olarak durduran her işveren başvurabilir.
- Hak Kazanma Şartları: Kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin, son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 450 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekir. Daha önce yararlanan işyerleri kısa çalışmadan yeniden yararlanabilir.
İşçi Listesinde Değişiklik
İş müfettişlerinin uygunluk tespitinden sonra yeni işçi eklenmesi veya çalışılmayan sürenin artırılması için talepte bulunulabilir, ancak bu durum yeni bir başvuru olarak değerlendirilir.
Ödenek Miktarı ve Ödeme Şekli
- Ödenecek Miktar: Kısa çalışma ödeneği, sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60'ı olarak belirlenir. 2024 itibarıyla bu tutar günlük brüt 400 TL'dir.
- Ödeme Şekli: Ödenek, çalışmadığı süreler için işçiye doğrudan ödenir ve banka hesap numaraları aracılığıyla veya PTTBank aracılığıyla yapılır.
Usulsüzlük ve Cezalar
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir. Sigortalının kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte sigortalıdan tahsil edilir.
Vergi ve Haciz Durumu
Kısa çalışma ödeneği, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulamaz. Nafaka borçları dışında onda birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devredilemez.
Ödeneğin Kesilme Durumları
Kısa çalışma ödeneği, işe girme, yaşlılık aylığı alma, silahaltına alınma, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işten ayrılma, geçici iş göremezlik ödeneği alma durumlarında kesilir.
Kısa çalışma ödeneği yönetmeliğinde yapılan bu yenilikler, işçilerin ve işverenlerin bu destekten daha etkin bir şekilde yararlanmasını hedefliyor.
