Milli Mücadele ve Meclis’in Açılışı
Osmanlı Devleti, 1876’dan I. Dünya Savaşı’na kadar farklı yönetim biçimleri denemiş ancak savaştaki yenilgi sonrası Anadolu işgale uğramıştı. Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde başlayan Millî Mücadele, 1922’de zaferle sonuçlandı. 23 Nisan 1920’de Ankara’da toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), 1 Kasım 1922'de saltanatı kaldırarak egemenliğin millete ait olduğunu ilan etti. Bu, Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı ilk adımlardan biriydi.
Cumhuriyet Fikri ve İlk Sinyaller
Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet fikrini ilk kez 20 Temmuz 1919’da Erzurum’da, yakın çevresine açıkladı. Mazhar Müfit Kansu’nun, yönetim biçiminin ne olacağını sorması üzerine Atatürk, “Hükümet şekli Cumhuriyet olacak” demişti. 27 Ekim 1923'te İcra Vekilleri Heyeti’nin istifası üzerine Atatürk ve İsmet İnönü, Cumhuriyet
tasarısını hazırlayarak Meclis’e sundu. 29 Ekim 1923'te TBMM'de yapılan uzun görüşmelerin ardından Cumhuriyet ilan edildi. Böylece Türkiye, halkın egemenliğini esas alan yeni bir yönetim biçimine kavuştu.
Cumhuriyet’in İlanı ve İlk Kutlamalar
Cumhuriyet’in ilan edilmesiyle Ankara’da büyük bir coşku yaşandı. Meclis kararının ardından 101 pare top atışı ile Cumhuriyet halkın duyurusuna sunuldu. Ancak o dönemde 29 Ekim henüz resmî bayram ilan edilmemişti. Halk, 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günü kendi kutlamalarını organize etti.
1924 yılında, Cumhuriyet’in ilanının yıldönümünde kutlamaların programlı şekilde yapılması kararlaştırıldı. 1925 yılında ise Dışişleri Bakanlığı tarafından sunulan yasa teklifiyle 29 Ekim, resmî olarak “Cumhuriyet Bayramı” ilan edildi ve o tarihten itibaren her yıl büyük coşkuyla kutlanmaya başlandı.
İnkılaplar ve Modernleşme Dönemi
Cumhuriyet’in ilanı, Türkiye’nin modernleşme sürecinde bir dönüm noktası oldu. Atatürk, Cumhuriyet'in ilanından sonra eğitim, hukuk, ekonomi ve toplumsal alanlarda birçok yenilik gerçekleştirdi. Bu reformlar, Türkiye’nin çağdaş bir ülke olma yolunda ilerlemesine katkı sağladı.
Cumhuriyet Bayramı Bugün de Coşkuyla Kutlanıyor
Cumhuriyetimizin 101. yılında da halk, yurt içinde ve dış temsilciliklerde düzenlenen etkinliklerle bu gururu kutlamaya devam ediyor. Atatürk’ün, “En büyük eserim” dediği Cumhuriyet, bugün de aynı coşkuyla sahipleniliyor.
