GES'ler, yıllardır tepkilere neden olan Hidroelektrik Santralleri'nin (HES) yerini almaya başladı. Son dokuz yılda bölgede yaklaşık 200 güneş enerji santralinin proje aşamasında olduğu bildirildi.
Doğu Karadeniz Bölgesi'nin dik ve engebeli arazileri, güneş enerjisi santralleri için ideal bir fırsata dönüştü. Güneş enerjisi santralleri, düşük kurulum ve kullanım maliyetleri, çevreyi kirletmeme ve zararlı atık oluşturmama avantajlarıyla Türkiye genelinde ilgi görmektedir. Son on yılda sayıları artan GES sistemleri, yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş enerjisiyle karbon salınımını azaltmaya yardımcı olmaktadır.
Bölgede ilk güneş enerjisi santrali 2015 yılında Trabzon'un Tonya ilçesinde kuruldu. Bu proje, enerji maliyetlerinde tasarruf sağladı ve diğer illere örnek teşkil etti. 2015 yılından itibaren bölgede 200'e yakın GES sistemi proje aşamasında olurken, Giresun, Gümüşhane, Ordu ve Trabzon illerinde güneş enerjisinden yıllık 2.000 MW'ın üzerinde üretim potansiyeli olduğu belirtildi.
Bölgedeki belediyeler, enerji maliyetlerini azaltmak amacıyla güneş enerjisi yatırımlarına ağırlık vermektedir. Örneğin, Samsun Büyükşehir Belediyesi, 67.7 MW'lık üç güneş enerjisi santralinin devreye alınmasıyla tüm enerji giderlerini karşılayacak durumda. Şehirde yılda 420 milyon TL'ye denk gelen enerji harcamalarının büyük bir kısmı artık bu güneş enerji santralleri tarafından karşılanacak.
Bölgedeki birçok organize sanayi bölgesi ve işletme, çatılarına güneş enerjisi panelleri kurarak enerji üretimine katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, Trabzon Organize Sanayi Bölgesi (TOSB) ve Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) tarafından başlatılan "Yeşil Dönüşüm" projesi ile firmalar güneş enerjisi üretmeye başlamıştır. GES sistemleri, firmaların enerji ihtiyaçlarının önemli bir bölümünü karşılamaktadır.
Elektrik Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Öğretim Üyesi Fatih Mehmet Nuroğlu, bölgenin güneş enerjisi üretim potansiyelinin Almanya'nın en iyi bölgelerinden daha iyi olduğunu belirtti. Nuroğlu, güneş enerjisi üretiminin kara bağlılık riskini azaltabileceğini ve bölge için büyük bir fırsat olduğunu vurguladı.
GES üretim maliyetleri, arazinin kullanımına ve projenin büyüklüğüne bağlı olarak değişmektedir. Çatı GES'ler, arazi tabanlı GES'lere göre daha düşük maliyetli olabilir. Ancak sektörün karşılaştığı bazı zorluklar arasında yatırım süreçlerinin uzunluğu, yüksek faiz oranları ve uygun arazi bulunamaması yer almaktadır.
TAKA/AYŞEN KARABİNA
