Türkiye’de yıllarca tartışılan ve 2023 yılında yürürlüğe giren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi, sosyal güvenlik sisteminde büyük bir dönüşüme neden oldu. Yaş şartının kaldırılmasıyla milyonlarca kişi emekli olurken, süreçte adaletsizlik tartışmaları da gündeme geldi.
2023’te Rekor Emeklilik Başvurusu
SGK uzmanı İsa Karakaş, EYT ile birlikte 2023 yılında emeklilik başvurularında rekor bir artış yaşandığını belirtti. 2021’de 444 bin, 2022’de ise 370 bin kişi emekli olurken, 2023 yılında bu sayı 2 milyon 193 bine ulaştı. Ancak Karakaş, bu artışın yalnızca EYT’ye bağlanmasının doğru olmadığını, her yıl zaten ortalama 400 bin kişinin emekli olduğunu hatırlattı.
Özetle, 2023 yılında EYT nedeniyle yaklaşık 1.75 milyon kişi emekli oldu.
2024’te Emekliliğe İlgi Azaldı
EYT sonrası 2024 yılında emeklilik başvurularında düşüş yaşandı. 725 bin kişi emekli olurken, önceki yıllardaki doğal emeklilik sürecinin devam ettiği ve EYT düzenlemesi sonrası emekliliğe ilgide azalma olduğu gözlemlendi. Karakaş’a göre, "EYT sonrası 5 milyon kişinin emekli olacağı" iddiası abartılı.
SGK’nın Geleceği Tehlikede mi?
Karakaş’ın değerlendirmelerine göre, SGK’nın sürdürülebilirliği risk altında. Kök maaş uygulaması ve taban maaş politikası nedeniyle, prim gün sayısı fark etmeksizin eşit maaş ödenmesi adaletsizlik yaratıyor.
Sistemin uzun süre çalışmayı teşvik etmesi gerekirken, erken emekliliğin özendirilmesi, SGK üzerindeki mali yükü artırdı. Uzmanlara göre, ilerleyen yıllarda finansal sürdürülebilirlik konusunda ciddi sorunlar yaşanabilir.
Çözüm Ne Olmalı?
Karakaş’a göre, sosyal güvenlik sisteminin geleceğini kurtarmak için acil reformlar yapılmalı. Prim gün sayısına göre adil maaş düzenlemeleri getirilmeli ve erken emekliliği teşvik eden yapı yerine, sürdürülebilir bir emeklilik sistemi oluşturulmalı.
EYT’nin uzun vadede sosyal güvenlik sistemine etkileri önümüzdeki yıllarda daha net ortaya çıkacak. Ancak uzmanlar, Türkiye’nin sosyal güvenlik sisteminde köklü bir reforma ihtiyacı olduğunu vurguluyor.
