Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, limonun nasıl zam şampiyonu olduğunu açıkladı ve ağustos ayında fiyatların normale döneceğini belirtti. Fırsatçıların önden zam yaptığını belirten Bakan Bolat, "Ekimde enflasyon yüzde 40'lara düşecek. Bahaneleri kalmayacak, piyasa hareketleri normalleşecek." dedi. Hallerin denetimini belediyelerin yaptığını belirten Bolat, "Burada gözden kaçan bir konu hallerin, belediyelerin sorumluluğunda olması." ifadelerini kullandı.
380 Ton Kayıt Dışı Limon Ele Geçirildi
Mersin'de, Ticaret İl Müdürlüğü ekiplerinin fiyatlardaki artış nedeniyle başlattığı denetimlerde, iki depoda Hal Kayıt Sistemi'ne (HKS) bildirilmeyen 380 ton limon tespit edildi. İki depodaki ürün sahibi 3 kişi hakkında tutanak tutuldu. Bu durum, piyasadaki dengeyi bozarak fahiş fiyatlara yol açan stokçuluğun örneği olarak gösterildi.
Limon Fiyatında Suni Artış
İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından açıklanan verilere göre, Haziran ayında İstanbul'da limon fiyatı yüzde 56,64 arttı. Bu fiyat değişimini arz-talep dengesiyle ya da maliyetlerle açıklamak mümkün değil. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, fiyatın fahiş olduğunu ve ağustos ayında normale döneceğini belirtti.
Ağustos Ayında Fiyatlar Normale Dönecek
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "Enflasyon yüzde 75 mi, ben de her ay yüzde 6-7 zam yaparım" diyerek önden zam yapan fırsatçıların olduğunu belirtti. Eylüle kadar 20 puandan fazla bir baz etkisinin ortadan kalkacağını ve ekimde enflasyonun yüzde 40'lara düşeceğini söyledi.
Fahiş Fiyatların Sebepleri ve Çözümleri
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "Elektrik ve doğalgaz, Avrupa'nın en düşüğü. Yaş sebze-meyve, çiftçiden hale ve markete ulaşana kadar yüzde 20-25 civarında fire veriyor. Maliyetler bunlardır. Ancak hallerin, belediyelerin sorumluluğunda olması gözden kaçan bir konudur. Yeni düzenlemelerle bu işi ortadan kaldırdık. Tezgâhlar sadece pazarcılara kiralanacak." dedi.
Limonun Zam Şampiyonu Olmasının Nedenleri
2022'de 4.3 milyon ton narenciye üretimi, 2023'te 7.2 milyon tona çıktı. Bu fazla üretim, çiftçilerin toplayacak adam bulamaması ve ürünlerin depolarda birikmesine neden oldu. Depocularda az limon olduğu için fiyatlar yükseldi. Denetimlerin sıkılaşması ve Hal Kayıt Sistemi'nde olmayan tonlarca limonun ele geçirilmesiyle fiyatların ağustos ayında normale döneceği belirtildi.
Manipülatörlerle Mücadele
Ticaret Bakanı Bolat, "Bugüne kadar milyarlarca lira ceza kestik. Stokçuluğun cezası 10 katına çıkarıldı. Üreticiye yapılan ödemelerin vadesini ciddi oranda kısalttık. Denetim kadromuza 1300 kişi daha ekledik. Ancak yerel yönetimlerin fahiş fiyatla mücadeleye ellerindeki zabıta gücüyle etkin bir şekilde katılmadıklarını görüyoruz." dedi.
Fiyatlama Dengesizliğinin Sebepleri
Pandemi sonrası dönemde stok ve karaborsacılık eğiliminin arttığını belirten Bolat, "Enflasyon yüzde 75 mi, ben de her ay yüzde 6-7 zam yaparım" diyerek önden zam yapan aktörlerin piyasada fiyatlama davranış bozukluğuna sebep olduğunu söyledi. Ekimde enflasyonun yüzde 40'lara düşeceğini ve piyasa hareketlerinin normalleşeceğini belirtti.
Sebze-Meyve Tır'larına Köprü ve Otoyolda İndirim
Ticaret Bakanı Bolat, çözüm önerileri arasında stokçulukta para cezası yerine hapis cezasının gündeme gelebileceğini ve İstanbul'a giriş yapan sebze-meyve TIR'larına köprü ve otoyol hizmetlerinde indirim uygulanabileceğini belirtti. Bu konularda ilgili bakanlıklarla koordinasyon kurulu oluşturulması gerektiğini vurguladı.
