ÖLÜME YELKEN AÇANLARİMPARATORA İADE-İ ZİYARET
‘Türk –Japon dostluğunu ve Ertuğrul Fırkateyni Şehitlerini 134 yılında anmak için bu anlamlı törenimizi şereflendirdiğiniz için sizlere minnettarlığımızı sunuyoruz. Gazi Mustafa Kemal T.C. için ne ifade ediyorsa Japon İmparatoru Meiji de Japonya için aynı reformist, milliyetçi, batı yanlısı bir çağdaşlaşmayı başlatmıştı. Bu amacına ulaşmak için Osmanlılardan başlamış ve bir zırhlı ile amcasını 136 yıl önce Osmanlı İmparatoru II.Abdulhamid’e göndermişti. İstanbul bu ziyaretten çok etkilenmiş ve derhal bir iade-i ziyaret için çalışmalara başlanmıştır. Halbuki o tarihlerde Osmanlılar Japonya’nın adını bile duymamışlardı. Sultan ll.Abdulhamid bu ziyaretle bir amacı da Ortadoğu ve Hint Okyanusu’ndaki Müslüman ülkelere İmparatorluk bayrağını göstermekti .Düşman ülkelerin dikkatini çekmemek için de askeri değil, okul gemisi ziyareti süsü vereceklerdi.’
GEMİ SEÇİMİNDE TARTIŞMA
‘Japonyay’ya gidecek gemi seçimi hayli tartışma yarattı. Abdulhamid donanmayı darbe yaparlar diye Haliç’e hapsetmiş, gemiler 30 yıldır çürümeye terkedilmişti. Bahriye Nazırı Bozcaadalı Hasan hüsnü paşa Tekfurlu Ali Yarbayı makama çağır. Ali Bey Odaya girdiğinde nazır arkası dönük Haliç’e bakıyordu:
İNGİLİZ MÜHENDİS ONAY VERMEDİ
Haykırdı: Japonya’ya Ertuğrul gidecek. Ali Bey şaşırdı. İtiraz edecek oldu; nazır sözünü kesti. Oysa Haliç’te daha modern zırhlı gemiler vardı. Ertuğrul tamir edildi. Sonunda İngiliz mühendisin gemiyi kontrol etmesi istendi. Mühendis Harty, Ertuğrul’un Marmara denizini bile geçemez raporu verdi. Bunun üzerine Harty adalar vapuruna sürüldü. Ve rapor Sultandan gizlendi. Gemi personeli Mekteb-i Fünün’dan seçildi. Komutanlığa Bahriye Nazırı’nın damadı Alb. Osman bey getirildi. Eşi şımarık, gösteriş düşkünü, batı kültürü ile yetişmiş. Piyano çalan birkaç kez evlenmiş, çocuklarını bile eşine göstermeyen problemli biriydi. Albay Osman’ı Cuma selamlığında görmüş, babasından bu albayla evlendirilmesini istemişti. Osman beyin Eşinden uzaklaşmak için bu görevi kabul ettiği söylenir. Ertuğrul’da 620 personel vardı. Hayvanlar için bölmeler yapıldı. Kasap, Gazeteci, İmam alındı. Padişahin imparatora olan hediyesi nişan, personel maaşları sandığa konuldu. Kaptan Ali, Haliç’deki konağına geldi. Önce kızını öptü, avucuna paralar koydu . Sonra kayınpederi ve en son eşiyle vedalaştı. Aynı gün öğle üzeri 14 Temmuz 1889 tarihinde güzel bir yaz gününde Ertuğrul Haliç’ten hareket etti. Bütün İstanbul halkı boğaz kıyılarına koşmuş, evlerin cam ve balkonlarında, Ali Bey ailesi de loğusa hanımı dışında herkes gözyaşları ile bağırıyorlardı. Boğazdaki bağırışmalar, ağlamalar, feryatlar konaktan duyuluyordu. Ertuğrul, makine ile hareket halindeydi. Askerler, güvertede, neferler güvertede, yolculuğa korkusuz bir şevk veriyordu.
3 AYLIK YOLU 11 AYDA GİDEBİLDİ
Ertuğrul fırkateyni 11 ayda japonyaya gidebildi. Askerlerin bazıları yolda hastalıktan öldü. Japon kralının hediyeleri takdim edildi. Dönüş yoluna girilecekken gemi komutanına Fırtına uyarısı yapıldı. Ama o dönmeliyiz dedi. Henüz yola çıkılmıştı ki, dalgalar Ertuğrul fırkateynini kayalara vurdu. Personelin bir kısmı kurtuldu, çoğunluğu boğularak şehit oldu. Karadeniz illerinden hatta Ünye’den bile şehitlerin olduğu, Ertuğrul Fırkateyninden kurtulanlar bir Fransız Zırhlısı ile İstanbul’a getirildi.’
