Doğu Karadeniz, son yıllarda sıkça yaşanan deprem, heyelan ve sel felaketleriyle gündeme geliyor. Rize'de meydana gelen 4.7 büyüklüğündeki deprem ve ardından Çayeli ilçesinde bir kişinin hayatını kaybettiği heyelan, bölgenin doğal afetlere karşı kırılgan yapısını bir kez daha gözler önüne serdi.
Depremler Küçük Ama Etkisi Büyük
Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, Doğu Karadeniz’deki küçük depremlerin etkisinin büyük olduğunu vurguladı. Bektaş, "Rize'deki deprem Trabzon’u salladı. Bu, heyelan sahalarını da etkiledi. Sallantıyla heyelanların kayması kolaylaşıyor. Riskli bölgelerde, özellikle yamaçlarda bulunan alanlarda dikkatli olunmalı" dedi.
‘InSAR’ Yöntemiyle Uydudan Takip Önerisi
Heyelanların etkisini azaltmak için bilimin rehberliğinde hareket edilmesi gerektiğini belirten Bektaş, "Uydudan elde edilen InSAR yöntemiyle heyelan risklerini gece gündüz izleyebiliriz. Bir milimetrelik hareket bile tespit edilerek gerekli önlemler alınabilir. Doğu Karadeniz’de, büyüyen şehirleşme ve riskli bölgelerin genişlemesi göz önüne alındığında uydu verileri büyük bir gereklilik" ifadelerini kullandı.
Yamaçlardaki Çok Katlı Binalar Tehlikede
Yamaçlarda kurulan çok katlı yapıların ciddi tehlike oluşturduğunu söyleyen Bektaş, “Trabzon ve Rize’de, yamaçlardaki dik topografyalar bir depremle harekete geçebilir. Bu durum sadece kırsal alanlarda değil, şehirlerde de büyük risk taşıyor. Yamaçlardaki yapılaşmadan uzak durulmalı” diye konuştu.
Heyelanların Temel Nedenleri
Yağışın tek başına heyelan nedeni olmadığını belirten Bektaş, dağların yükselmesi ve bölgenin genleşme rejimi altında olmasının heyelanların temel nedenleri arasında yer aldığını söyledi. Bektaş, "Depremler ve Kafkaslardan gelen faylar, Karadeniz bölgesini yılda 0,6 milimetre yükseltiyor. Bu hareket, heyelanları tetikliyor" dedi.
Bilimle Doğal Afetlere Karşı Mücadele
Prof. Dr. Bektaş, doğal afetlerden korunmak için bilimsel yöntemlerin daha fazla kullanılmasının önemine dikkat çekti. "Doğal afetlerin zararlarını en aza indirmek için bilimi kullanmalıyız. Heyelan sahalarını uydu verileriyle sürekli izlemek, risk yönetiminde hayati önem taşıyor" dedi.
