KTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Köse'nin liderliğindeki 8 kişilik bir akademisyen ekibi, 2 yıl süren titiz çalışmaların ardından bu önemli keşfe imza attı. AB destekli COST Aksiyonu Bilim ve Teknolojide Avrupa İşbirliği Programı-SEADDA kapsamında, Trabzon, Erzurum ve Gümüşhane'deki üniversitelerden katılım sağlayan akademisyenler, literatür ve topografyayı eşleştirerek bu tarihi güzergahı haritalandırdı.
Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethetmek için kullandığı yol, önceden çeşitli çalışmalarla gündeme gelse de, bu güzergahı doğrulayan somut bulgulara henüz ulaşılmamıştı. Ancak, akademik ekip, bu yolu Bayburt’tan başlatıp Aydıntepe ve Maçka üzerinden Trabzon’a devam eden rotayı dijital olarak belirlemeyi başardı.
İki Yıl Süren Çalışmalar Sonunda Güzergah Haritalandı
Prof. Dr. Köse, projeye 2019 yılında başladıklarını ve zorlu arazi koşullarında çalışma yaptıklarını belirterek, "Fatih Sultan Mehmet’in güzergahının tam olarak tespit edilmediğini biliyorduk. Yapılan bazı çalışmalarda rotalar öne sürülse de, bunlar arazideki izlerle desteklenmemişti. Biz de literatürü ve topografyayı kullanarak bu güzergahı bilimsel olarak tespit etmeyi hedefledik," dedi.
Çalışmalar sırasında, Trabzon’a ulaşan eski ticaret ve askeri yollarının izlerine rastladıklarını vurgulayan Köse, "Yapılan kazılarda bazı kale yapıları ve eski yol izleri bulduk. Ancak, bölgedeki modern karayolları ve zamanla yok olan yapılar nedeniyle, kesin sonuçlara ulaşmak zor oldu. Yine de, %90 doğrulukla bu rotayı belirleyebildik," diye ekledi.
Yeni Bir Turizm Yolu Oluşuyor
Bu keşif, sadece tarihi bir bulgu değil, aynı zamanda turizm açısından da büyük bir potansiyele sahip. Prof. Dr. Köse, "Bu güzergahı koruma altına alarak, turizme kazandırmak istiyoruz. Zaman içinde bu yolların işaretlenmesi ve korunması büyük önem taşıyor. Büyükşehir Belediyesi, Valilik ve Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün katkılarıyla bu projeyi daha da ileriye taşıyabiliriz," dedi.
Trabzon ve Çevresindeki Eski Yolların Önemi
Çalışmanın bir başka önemli bulgusu ise, bölgedeki çeşitli eski yolların izlerinin haritalandırılmasıydı.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Osman Emir, "Bu rotalar sadece Fatih Sultan Mehmet’in seferi için değil, Roma dönemine kadar uzanan önemli tarihi yolları da kapsıyor.
İpek Yolu gibi ana yollar, eski kaleler ve gözetleme kuleleriyle dolu bu güzergahlar, bölgenin tarihî zenginliğini gözler önüne seriyor," şeklinde konuştu.
Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon'u fethetmek için izlediği yol, şimdi hem tarihçiler hem de turizm açısından önemli bir yer tutuyor.
564 yıl sonra bu güzergahın tespit edilmesi, bölge tarihine ışık tutmanın yanı sıra, Trabzon’un kültürel mirasını koruma ve tanıtma adına büyük bir adım olarak kayda geçiyor.
