Etkinliğe, Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Kaya, CHP Trabzon İl Başkanı Mustafa Bek, Ortahisar İlçe Başkanı Haluk Batmaz, Kadın Kolları Başkanı Zerrin Yavuz, Atatürkçü Düşünce Derneği Kurucu Başkanı Nuri Aydın, Eğitim-Sen Başkanı Muammer İkinci ve Eğitim-İş Başkanı Tamer Özlü gibi isimler katıldı. Yanardağ, konuşmasında özellikle Türkiye’nin ve İslam ülkelerinin geri kalmışlığının nedenlerine değindi. Yanardağ, İslam ülkelerinin geri kalmışlık sebeplerinin, bu ülkelerin Aydınlanma Devrimi'ni ve Sanayi Devrimi'ni yaşayamamış olmalarına dayandığını vurguladı.
İslam dünyasında onuncu ve on ikinci yüzyıllarda Aristo ve diğer eski Yunan filozoflarının eserlerinin, İbn-i Sina, Farabi, İbn-i Rüşd, Ali Kuşçu gibi önemli İslam bilginleri tarafından yeniden yorumlanarak değerlendirildiğine ve Batı'nın Aydınlanma sürecinin, bu eski bilgilerin İslam dünyasında yeniden gündeme getirilmesiyle başladığına dikkat çekti. Ancak, Avrupa’da ilerlemeler kaydedilirken, İslam dünyasında duraklamanın yaşandığını ve Batı'nın gerisinde kalındığını belirtti. Merdan Yanardağ, özellikle 12. yüzyılda Selçuklu yöneticisi Nizamülmülk ve İslam alimi İmam Gazali’nin "Artık yorum kapısı kapanmıştır" söylemiyle İslam dünyasında bilgi üretiminin durakladığını ve bu düşüncenin İslam dünyasında geniş kabul gördüğünü ifade etti.
Bu durumun, İslam dünyasının bilimsel ve toplumsal gelişim açısından geride kalmasının temel sebeplerinden biri olduğunu söyledi. Yanardağ, Batı’nın Haçlı Seferleri sırasında doğudaki bilgileri ve zenginlikleri Batı'ya taşıdığını belirterek, Türkiye'nin İslam ülkeleri arasında Aydınlanma ve modernleşme yolunda tek başarılı ülke olduğunu söyledi. Bunun da Mustafa Kemal Atatürk gibi bir liderin öncülüğünde gerçekleştiğini vurguladı.
