Kronolojik yaş, bir kişinin doğumundan itibaren geçen yıl sayısını ifade ederken, biyolojik yaş, hücresel düzeyde gerçekleşen yaşlanmayı tanımlar. Biyolojik yaş, bir kişinin sağlık durumunu ve organlarının işlevini daha doğru bir şekilde yansıtarak, kişinin genel sağlık durumunu daha iyi analiz etmeye yardımcı olabilir. Biyolojik yaşın artması, kişileri akciğer hastalıkları, kanser, diyabet, bunama ve Alzheimer gibi ciddi sağlık sorunlarına karşı daha hassas hale getirebilir.
Araştırma: Ultra İşlenmiş Gıdalar ve Hızlanan Yaşlanma
İtalya'dan bir grup araştırmacı, ultra işlenmiş gıdaların biyolojik yaş üzerindeki etkilerini incelemek için, Avrupa'nın büyük veri tabanlarından biri olan Moli-sani Çalışması'na katılan 22.000'den fazla kişi üzerinde bir analiz yaptı. Çalışmanın sonuçları, bu tür gıdaların sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratmasının yanı sıra, yaşlanma sürecini de hızlandırabileceğini gösteriyor.
Çalışmanın baş yazarı Simona Esposito, "Verilerimiz, ultra işlenmiş gıdaların yüksek tüketiminin, sadece genel sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratmadığını, aynı zamanda yaşlanma sürecini de hızlandırabileceğini ve bu gıdaların düşük besin kalitesinin ötesinde bir bağlantıya işaret ettiğini gösteriyor" şeklinde açıklamada bulundu.
Ultra İşlenmiş Gıdaların Sağlık Üzerindeki Etkileri
Ultra işlenmiş gıdalar, evde pişirilen yemeklerde nadiren kullanılan katkı maddeleri ve işlenmiş içerikler barındıran gıda ürünleridir. Bu gıdalar genellikle tatlandırıcılar, koruyucular, boyalar ve lezzet arttırıcılar gibi kimyasal maddeler içerir. Örnekler arasında dondurma, paketli ekmekler, bazı kahvaltılık gevrekler, meyve aromalı yoğurtlar, et ikameleri ve bazı alkollü içecekler yer alır.
İngiliz Kalp Vakfı'na göre, ultra işlenmiş gıdaların aşırı tüketimi, yüksek tansiyon, kardiyovasküler hastalık, kalp krizi, felç ve erken ölüm gibi sağlık sorunları risklerini artırmaktadır.
Araştırmanın Yöntemi ve Bulguları
Araştırmacılar, katılımcıların kan biyobelirteçlerini ve beslenme alışkanlıklarını içeren geniş çaplı bir anket verisini inceledi. Bu veriler kullanılarak katılımcıların biyolojik yaşları tahmin edildi ve biyolojik yaş ile kronolojik yaş arasındaki fark incelendi. Sonuçlar, aşırı işlenmiş gıda tüketiminin biyolojik yaşlanmayı hızlandırmakla ilişkili olduğunu gösterdi.
American Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayımlanan araştırmada, ultra işlenmiş gıda tüketiminin biyolojik yaşlanmayı hızlandırmasının, bu gıdaların zayıf besin içeriğinden çok daha derin bir etkiye sahip olabileceği vurgulandı. Araştırmacılar, bu durumun başka biyolojik mekanizmalarla da açıklanabileceğini belirtti.
Fizyolojik Etkiler ve Endüstriyel İşlem Süreçleri
Çalışmaya katılan beslenme epidemiyoloğu Marialaura Bonaccio, ultra işlenmiş gıdaların, besin matrislerini değiştirerek besin ve lif kaybına neden olduğunu ve bu gıdaların glikoz metabolizması ile bağırsak mikrobiyotasının bileşimi üzerinde önemli etkiler yapabileceğini açıkladı. Ayrıca, bu ürünlerin genellikle plastik ambalajlarda saklanması, vücuda zararlı toksik maddelerin alınmasına yol açabiliyor.
Bonaccio, "Ultra işlenmiş gıdalar, şeker, tuz ve doymuş yağlar açısından zengin olmalarının yanı sıra, endüstriyel işlemler sırasında besin değerlerini kaybediyor ve vücutta başka olumsuz etkiler yaratıyor. Bu da biyolojik yaşlanmayı hızlandırıyor," diye ekledi.
