Trabzon’da afet denilince ilk akla, heyelan ve sel olayları gelir. Çok şükür deprem bölgesi değiliz. İyi ki de değiliz. Zira depremin tetikleyeceği heyelanlar, eğimli arazilerin çok olduğu Trabzon’da çok daha fazla can ve mal kaybına neden olabilir.

. Bununla birlikte ilimizde heyelan kaynaklı ölümler az değildir. Geçen hafta sayfamıza konuk ettiğimiz, 64 vatandaşımızı kaybettiğimiz Çatak heyelanından sonra, bu hafta da yine Trabzon’da can ve mal kaybına neden olan heyelanlara devam ediyoruz.

Neden bu konuyu gündem yapıyoruz. Çünkü arazi yapımız bu bölgede heyelanları kader haline getiriyor. O yüzden gerek eğimli arazilerde yol yapan kurumlar, gerekse bina yapan vatandaşların birinci dikkat edeceği konu heyelan konusudur. Zira sakin duran bir toprak parçası, bazen yol bazen de bina yapılmak üzere hesapsız bir şekilde kazıldığında, arazide hareket başlayabilir ve istenmeyen birçok sorunla karşılaşılabilir.

Bazen de bölgenin dağlık arazi yapısı, aşırı ve sürekli yağışlarla karşılaştığında istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. Bunlardan biri 1987 senesinde Yomra Kıratlı Mahallesi’nde yaşanana heyelan ve sebep olduğu taşkın olayıdır.

YOMRA’DA 3 KİŞİ ÖLDÜ, ÇARŞI SU ALTINDA KALDI

05.11.1987 yılında Yomra ilçesinin Kıratlı Mahallesi’nde meydana gelen heyelandan dolayı toprak altında kalan 3 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu heyelanın meydana getirdiği can kaybı yanında, bölgede sebep olduğu sosyo-kültürel değişim de incelenmeye değerdir. Nitekim heyelanın meydana geldiği bölge, o tarihe kadar Yomra-Özdil arasındaki en hareketli ve canlı bir çarşı durumunda idi.

Yomra ilçesinden Özdil’e doğru yolun 16. km’sinde Taşboğazı (Hozarakaltı) çarşısı denilen bu muhit, 25-30 tane esnafın bulunduğu ve civar köylerin neredeyse tüm ihtiyaçlarının karşılandığı bir merkez durumunda idi. 1980’li yıllarda civardaki köylerin ticaret ve sosyalleşme merkezi olan Taşboğazı çarşısının kaderi, 1987 senesinde meydana gelen heyelanla değişti.

Yomra Kıratlı'da Meydana Gelen Heyelan

5 Kasım 1987 tarihinde Yomra’nın Gürpınar köyünden kopan büyük bir toprak kütlesi, bir evi önüne katarak Yomra Deresi’nin önünü tıkadı ve bir göl oluşumuna neden oldu. Hafriyatın arkasında biriken su kütlesi Taşboğazı çarşısındaki tüm dükkân ve evleri su altında bıraktı. Su altında kalan dükkânlar kapanırken, bu olay bölgede göçe neden olmuş, suların birkaç ay sonra çekilmesine rağmen Taşboğazı çarşısı bir daha eski günlerine dönmemiştir.

Yomra Taşköprü (Hozaraklatı) Çarşısı sular altında kaldı

2004 SÜRMENE/MURATLI KÖYÜNDE 1 KİŞİ ÖLDÜ

Yukarıda dediğimiz gibi Trabzon’da bir bölgeye düşen yüksek yağış, hemen akla heyelanı getirmelidir. 13.10.2004 tarihinde Trabzon’un Sürmene ilçesinde akşam saatlerinde başlayan ve gece geç saatlere kadar devam eden şiddetli yağışta da böyle olmuş ve Muratlı köyünde toprak kayması meydana gelmiştir.

Kayan toprak, anne ve oğulun bulunduğu evin bir bölümünü örtmüştür. Bu olay sonucunda evde bulunan 27 yaşındaki Hüseyin Avni Küçükali hayatını kaybetmiş, 70 yaşındaki annesi Mürüvvet Küçükali yaralı olarak kurtulmuştur. Sağanak yağışta kanal içine alınan 2 derenin tıkanarak taşması sonucu Sürmene ilçesini de su basmış ve ilçe merkezinde 30’a yakın ev ve 60’a yakın iş yerinin zemin katları su içinde kalmıştır.

Burada dikkat edilecek bir diğer husus; normalde serbest halde, kıvrıla kıvrıla akması gereken derelerin şehir içinden geçerken kanala alınarak ıslah edildiğinin düşünülmesidir. Ancak belirlenen kanal kesiti ne olursa olsun dere bir gün ”Ben buraya sığmam” dediğinde taşkın kaçınılmazdır. Üstelik kanala alınan derenin akış hızı da artmıştır. 1929 Of selinden hatırlayacak olursak, abdest alınamayacak kadar küçük bir ırmak 150 yaşındaki gürgen ağacını sürükleyebilir.

2004 Sürmene Muratlı’daki Heyelanda 1 Kişi Hayatını Kaybetti

HAYRAT’TA TOPRAK ARABAYI YUTTU

Trabzon'un Hayrat ilçesine bağlı Geçitli köyünde, 9 Kasım 2005 tarihinde meydana gelen toprak kaymasında 1 kişi ölürken, 2 kişi de yaralı olarak kurtulmuştur. Akşam saat 20 sularında Hayrat ilçesinin Geçitli köyünde komşu ziyaretinden dönerken meydana gelen toprak kayması sebebiyle toprak altında kalan 77 yaşındaki Hüseyin Öztürk hayatını kaybetmiş, oğlu Ömer ve gelini sağ olarak kurtulmuştur.

Oğlunun arabasıyla komşularına giderken yolun kapalı olup olmadığını öğrenmek için arabadan inen Hüseyin dede, bir süre gittikten sonra oğluna “Yol açıktır” çağrısı yapmış, bunun üzerine oğlu arabayı çalıştırıp babasının yanına gittiği esnada aniden gelen toprak kayması, Hüseyin Öztürk’ü ve araçta bulunan Ömer Öztürk ve gelini Gülser Öztürk'ü toprak altında bırakmıştır. Ömer ve Gülser Öztürk aracın içinden çıkmayı başarmıştır. Fakat Hüseyin Öztürk o kadar şanslı değildir.

Aslında Hayrat ilçesinde belediye yetkilileri bir süreden beri yağışların devam etmesi yüzünden toprağın suya doyduğunu ve her an büyük faciaların yaşanabileceğine dikkat çekerek, köy ve mahalle muhtarları ile ilçe halkına uyarıda bulunmuştur. Tekraren söyleyecek olursak, bölgemizde aşırı yağış demek, heyelan demektir. Ancak nerenin önce kayacağı ya da kopacağı belli değildir.

ON DÖNÜM TOPRAK KAYDI

Öte yandan 2005 senesinde yağışın en çok etkili olduğu ve en çok hasarın meydana geldiği yer ise Of ilçesinin Ballıca Beldesi olmuştur. Büyük Mahalle Yemişalan yakasında Mustafa Karakaş ve Mustafa Emer'e ait yaklaşık 10 dönümlük arazi koparak yolun alt kısmında bulunan Ahmet Yaşar'a ait araziyi silip süpürmüştür. Arazinin yanı başında bulunan Ahmet Yaşar'a ait ev ise heyelandan kıl payı kurtulmuştur. Yol boyu akan sular Büyük Mahalle ile Yemişalan köyü arasındaki bağlantı yolunun 150 metrelik kısmını tamamen yok etmiştir. Can kaybının yaşanmadığı olayda maddi hasarın çok büyük olduğu ifade edilmiştir.

ÇAYKARA ve OF’DA 9 KİŞİ ÖLDÜ

Of, Çaykara, Dernekpazarı, Hayrat ve Köprübaşı ilçelerinde 02.08.2005 tarihinde şiddetli yağışlar meydana gelmiştir. Meydana gelen şiddetli yağış ile özellikle Of ve Çaykara ilçeleri genelinde çok sayıda heyelan meydana gelmiş, dere yataklarında sellenmeler oluşmuştur. Oluşan sel ve heyelanlar nedeniyle Çaykara İlçesi, Ulucami Mahallesinde ahşap bir ev çökerek ikisi çocuk 4 kişinin hayatını kaybetmesine yol açmıştır. Of ilçesi Keler Mahallesi’nde ise 5 kişi hayatını kaybetmiştir.

2005 Afetinde Solaklı Deresi’nde Sele Kapılan İş Makinası

VAKFIKEBİR’DE 2 ÇOCUK ÖLDÜ

Geliyoruz 2007 senesine. Heyelan bu sefer Vakfıkebir’de ortaya çıkıyor. 2007 senesinde meydana gelen heyelanda yıkılan evin altında kalan 2 kardeş hayatını kaybederken, 5 kişi yaralı olarak kurtuluyor.

Vakfıkebir’in Deregözü köyünde saat 14.30’da meydana gelen heyelanın, yol yapım çalışmaları nedeniyle meydana geldiği iddia edilmiştir. Oluşan heyelanda Mustafa Kemal Baltürk’e ait ev yıkılmıştır. Yıkılan evde enkaz altında kalan 12 yaşındaki Rıdvan Baltürk ve 8 aylık kardeşi Uğurkan Baltürk vefat etmiştir. Enkaz altında kalan diğer vatandaşlar ise göçük altından sağ olarak çıkarılmıştır.

Vakfıkebir’de Meydana Gelen Heyelan Evin Yıkılmasına Neden Olmuştur.