Türkiye’de son zamanlarda çocuk istismarı ve cinsel istismar arttı.  Artan tecavüzler, çocuklara yönelik cinsel istismarlar, ebeveynlerin çocuklarını bu durumdan nasıl koruyacakları düşüncesi ve arayışı içerisine soktu. Karadeniz Hastanesi Uzman Psikiyatr Dr. Fatma Yıldırım ile gerçekleştirdiğimiz röportajda cinsel istismara uğrayan çocukları ve istismardan korumanın yollarını konuştuk.
 
İstismar Tecavüzü İçerir
 
TAKA: İstismar denilince aklınıza neler geliyor, istismar tecavüzle arasında bir fark var mıdır?
 
Fatma YILDIRIM: İstismarla tecavüz aynı şeylerde olabilir farklı durumlarda olabilir, istismar tecavüzü içerir. Cinsel istismar olayında her türlü öpme okşama taciz vb. bunlarda vardır. Porno film izletmek, porno film çektirmekte cinsel istismara girer.
 
Aileler Duyarsız
 
TAKA: Aileler istismara uğramış çocuklarını nasıl anlarlar?
 
Fatma YILDIRIM: Aileler aslında bu tip konular oldukça duyarsız oluyor. Aile, içerisindeki durumları çok fark edemiyorlar çocuğun davranışlarında bazı değişikler olduğunda dikkatli olmaları gerekirken aileler çocuk bir şeyler söylediği zaman bir yaklaşım sergilediğinde örneğin şu bana bunu yaptı dediğinde duymazlıktan gelme veya gergin havayı dağıtmak için onu olumsuzlaştırma gibi bir yöne gide biliyor. Çocuk dayım bana bunu yaptı dediğinde sen yanlış anlamışsındır, öyle bir şey yapmış olamaz gibi şeylerle hemen üstünü kapatıyorlar. Buda çocuğun kendi kendini suçlamasına yol açıyor ve çocuklar bu gibi konuları suçlanacakları düşüncesi ile çok fazla açmıyorlar. Aslında tam tersini yapmaları lazım ailelerin bu konuda dikkatli olmaları gerekiyor bu gibi davranışlarda veya konuşmalarda hemen bir yaklaşım sergilemeleri lazım, ama çok duyarsız olduk buda eğitimsizlikten mi artık bazı şeyleri tabu haline getirmemizden dolayımı bunu yapıyoruz bilmiyorum ama bunlar oluyor. Aileler çocukları çok dinlemiyor.
 
Ajite Çocuklar Oluyorlar
 
TAKA: İstismara uğramış çocuğun tepkisi neler olur?
 
Fatma YILDIRIM: Psikolojilerinde büyük değişiklikler oluyor yani kavgacı, huysuz, sinir krizi geçiren ve uyku bozuklukları gelişen çocuklar görüyoruz. En önemli şey bu üçgende gelişiyor Ajite çocuklar oluyorlar ve genelliklede uyku bozuklukları şeklinde kendini gösteren bir sürü vaka var. Bu çocukları sadece geldiklerinde biz uyku bozuklukları var diye değerlendirmiyoruz, bunun altında başka neden yatıyor mu diye bakıyoruz bu konuda çocuğu açmaya çalışıyoruz bir şekilde çocuğun ne yaşadığını anlattırmaya uğraşıyoruz. Çocuklar güvenmedikleri kişilere çok açılmıyorlar zaten güven sağlamak içinde belli bir zaman geçmesi gerekiyor, aslında en çok güvendikleri anne babalarıdır ama anne babaları onlara bu güveni vermediği zaman çocuklar tamamen yalnız hissediyorlar kendilerini ve o zaman büyük ruhsal bunalımlara girebiliyorlar o bunalımlardan sonra bize başvuruyorlar.
 
Çocuklarınızı Suçlamayın
 
TAKA: Aileler istismara maruz kalmış çocuklarına nasıl yaklaşmalıdır?
 
Fatma YILDIRIM: Bir defa aynı şeyleri çocuğa anlatmamaları lazım bu çok önemli bir şey yani çocuğa tekrar, tekrar aynı olaylara maruz bırakmamak gerekiyor. Daha çok çocuğa şefkat ve merhamet çerçevesin de değerlendirmeleri gerekir ve çocuğa kendi suçu olmadığını iyice anlatmaları lazım. Çocuğa destek vermeleri ve duygusal açıdan yoksunluğu hissettirmemeleri gerekiyor.  Çocuğu hiçbir şekilde suçlamamaları, aksine yanlışın onda olmadığını anlatmaları ve bu şekilde yaklaşırlarsa çocuk ancak kendine gelebilir.
 
Eğitimsizlik
 
TAKA: çocuk istismarı son yıllarda artmasını neye bağlıyorsunuz?
 
Fatma YILDIRIM: Eğitimsizlik, toplumsal huzurun bozulması, toplumda adalet duygusunun yok olmasına bağlıyorum. İnsanlar yeterince ceza almadıkları için bu tür şeylere daha fazla sapıyorlar, dolayısıyla adalet bu konuda iyi şekilde yapılandırılırsa bence bu tür şeyler azalacaktır. Eğitimde önemli ama eğitim alan insanların yine bu tür yollara saptıklarını biliyoruz. Eğitimin vicdanın geliştirilmesi, insan olmayı öğretmek gerekiyor. Eğitimde sadece cinsel eğitim değil vicdanlı, ahlaklı olmayı öğretmek ön planda olmalıdır.
 
Projeler Yapılması Lazım
 
TAKA: İstismar konusunda çocuklara neler öğretilmelidir?
 
Fatma YILDIRIM: İnsan olmayı öğretmek hem ailenin hem de okulun görevidir. Okul eğitiminde insan olmayı öğretmek lazım, vicdanı ön plana koyarak merhameti ön plana koyarak bazı şeyleri çocuklara öğretmek gerekiyor. Bu tip konularda projeler yapılması lazım. Eğitimde sadece cinsel eğitim değil, ahlaklı olmayı da öğretmek gerekiyor.
 
Psikiyatrik Hastalıklar Geliştire Biliyor
 
TAKA: İstismara maruz kalmış çocukların hayatının geri kalanını nasıl bir izler taşıyacak ve bu problemleri nasıl yaşanmamış hale gelir mümkün atı var mıdır?
 
Fatma YILDIRIM: Hayatının geri kalanında kesinlikle izler taşıyacaktır. Yani bu fiziksel istismar, cinsel istismar veya yoksunluk durumları olabilir bunların hepsi çocuklarda duygusal sıkıntılar yaratıyor.  Duygusal alanda, ruhsal alanda sorunları beraberinde getiriyor. Şunu söylemek istiyorum; cinsel istismara uğrayan bir çocuk ilerde çeşitli Psikiyatrik hastalıklar geliştirebiliyor. Cinsel istismara uğramış birisinin cinsel hayatı çok sıkıntılı geçiyor yani hayatı çok farklı görüyor ergenliğe giriyor başka türlü şeylere sapa biliyor bir sürü sıkıntı yaşıyor sosyal hayatı, başkalarının sosyal hayatına göre bozula biliyor tedavi almayan kişilerden bahsediyorum. Saklayıp bununla yaşayan bir sürü insan var toplumda bunların sosyal hayatı ileride çok sıkıntıya giriyor.
 
Fiziksel Şiddete Maruz Kalan Kişilerde
 
TAKA: Yaygın bir kanaattir ki çocuk istismarı ve tecavüzüne yeltenen çocukluğunda tacize ve istismara uğradığı şeklinde iddialar var bunun orantısal durumu nedir?
 
Fatma YILDIRIM: Cinsel istismar için değildir o daha çok fiziksel istismara maruz kalanlar içindir. Fiziksel şiddete maruz kalan kişilerde fiziksel şiddet uygulama oranı çok fazla yani böyle bir orantı var. 
 
Yeterli Bulmuyorum
 
TAKA: Çocuk istismarı için verilen hukuki yaptırımların ve cezaları yeterli buluyor musunuz, bulmuyorsanız önerileriniz nelerdir?
 
Fatma YILDIRIM: Yeterli bulmuyorum. Çeşitli gerekçelerle ceza azaltmaları oluyor, bunlar bence kaldırılmalı özellikle cinsel istismar konusunda bu tür azaltmalar yapılmamalıdır. Çünkü bunların hepsi bir şekilde suç işleyecekler için bir kalkan görevi görüyor. Daha ağır cezalar getirilmesi gerekiyor.
 
İdamı Savunmayacağım
 
TAKA: İdam çözümüdür?
 
Fatma YILDIRIM:  Bir Psikiyatr olarak idamı savunmayacağım ama çok böyle idama yakın yaptırımların getirilmesi lazım.  Acı çekmeden idam etmek bence doğru olmaz o kişiye o cezayı çektirmeleri gerekiyor.
 
 ‘Eşeğin akılına karpuz kabuğu sokmak’
 
TAKA: Son olarak söylemek istediğiniz bir şeyler var mı?
 
Fatma YILDIRIM:  İstismar konusunda devletin, gerekli bakanlıkların, belediyelerin sivil toplum örgütlerinin hepsinin harekete geçmesi gerekir, bizimde insan olarak onlara destek olmamız lazım. Basının bu tip olayları devamlı göstermesi ‘eşeğin akılına karpuz kabuğu sokmak’ gibi oluyor. Bu kadar üst üstte vermesi ve canlı göstermesi çok doğru bir şey değil.
TAŞKIN ZENGİN