Çevreye uyum sağlayamayan çocuklarla ile ilgili Gazetemiz Yazarı Psikolog Merve Ak, açıklamalarda bulundu.

Önemli ve çoğu zaman göz ardı edilebilen bu noktada çocukların karakterini ve yaşantısını derinden etkileyen ‘’uyum’’ konusu hakkında konuşan Merve AK, dikkat edilmesi gerekenleri vurguladı. İşte o röportaj: 

UYUMLU KİŞİLER

TAKA: Bir çocuğun uyumlu olduğunu nasıl anlayabiliriz?

MERVE AK: Bireyin çevresindeki değişiklikleri algılaması ve bulunduğu koşullara uygun davranışlar geliştirmesi, çevresindeki iletişim içerisinde olduğu diğer insanların isteklerine uygun davranması sosyal açıdan uyumluluktan bahsedebilmek için gerekli olan niteliklerdir. Uyumlu kişiler; Gerçeklik algısıyla davranır, stresle etkili olarak başa çıkabilir, geçmişi yok saymaz geleceği önemser ama bugünü yaşar, anlamlı uğraşları vardır, sosyal ilişkileri doyurucudur bazen yalnızlığı isterler, olumlu benlik yapısına sahiptir.

UYUMSUZ ÇOCUKLAR

TAKA: Çocuğun uyumsuzluk yaşadığını nasıl anlayabiliriz?

MERVE AK: Kendi benliği ile ve çevresi ile dengeli ve etkili iletişim kurma geliştirme ve sürdürmede güçlük çeken ve bu yüzden gelişimleri yeterli olmayan çevresindekilerin normal ilişkileri ile düzeltilemeyen davranış kalıplarına sahip olan çocuklara uyumsuz çocuklar diyoruz.

BİRÇOK SEBEP BULUNUYOR

TAKA: Çocukların çevreye uyum sağlayamama sebepleri nelerdir?

MERVE AK: Uyumsuzluğu oluşturan birçok sebep bulunmaktadır. Genetik faktörler, bedensel nedenler, temel ihtiyaçların doyurulmaması, çevre ve sosyo ekonomik nedenler, yanlış eğitim olarak gruplandırabiliriz. Beden özürleri, iç hastalıklar, iç salgı bezlerindeki bozukluklar, kazalar ve şoklar bedensel uyumsuzluk bedensel uyumsuzluk nedenlerinden bazılarıdır. Her bedensel özrü olan çocuğun uyumsuzluk göstereceğini düşünmek yanlış olur. Bedensel engeli olan çocuğa olumsuz davranış ve tutumlar sergilenmesi ya da olumlu davranışlarda bulunulması çocuğun davranışlarında ve uyumunda etkili olacaktır. Çocuk çevresinden olumlu tepkiler alırsa gelişimini uyumlu bir insan olarak sürdürebilir.

YANLIŞ EBEVEYN TUTUMLARI UYUMSUZLUĞA YOL AÇMAKTADIR

Çocuklar geçirdikleri kaza ve şokların etkisi geçinceye kadar uyumsuzluk gösterebilir. Geçirilen kazanın şokun derecesi ile orantılı olarak korkma, dalgınlık, bağırma, ağlama nöbetleri şeklinde ruhsal problemler ortaya çıkabilir. Kaza ve şok geçiren çocuklar olayın etkisinden kurtulana kadar psikolog desteği almalıdır. Aksi halde uyumsuz davranış kalıcı olabilir.   En çok karşılaştığımız çocuk geliştirmede annenin babanın hatalı tutumları oluyor. Otoriter olma ya da aşırı hoşgörü, ilgisizlik, fiziksel cezalandırma, aşırı koruma, ihmal etme, tutarsız eğitim, baskı ve zorlama gibi yanlış ebeveyn tutumları uyumsuzluğa yol açmaktadır.

SÜREKLİLİK GÖSTERİR

TAKA: Bir çocuğun uyumsuzluk yaşadığını nasıl anlayabiliriz?

MERVE AK: Çevreye uymada başarısız çocuklardır. Uyumsuz çocuklar için anti sosyal, anormal, davranış bozukluğu olan çocuklar gibi çeşitli kavramlar kullanılabilir. Uyumsuz çocukları sistematik olarak gözlemlediğimizde tekrarlı bazı davranışlarla karşılaşıyoruz.  Elbette bu davranışları normal insanlarda da görmekteyiz fakat burada ele aldığımız sorun bu davranışların ciddi anlamda süreklilik göstermesi durumudur.

DAVRANIŞLAR AYNI ANDA ÇOCUKTA GÖRÜLMEZ

 Kıskançlık, aşırı hırslılık, dikkatsizlik, yoğun öfke, utangaçlık gibi davranışların bazıları ya da çoğu sürekli olarak görülür. Sinirli hareket ederler. Hayvanlara ve çevreye zarar verirler.

Okula gitmekten hoşlanmazlar, devamsızlık eğilimleri vardır. Yerine getirilmesi mümkün olmayan isteklerde bulunurlar. Kıskançlıklarını gizleyemezler aşırı derecede yarışma isteği duyarlar. Ancak başaramayacakları yarışmalardan kolayca çekilirler.  Kaşınmaları çok serttir. Kanatıncaya kadar kaşıtırlar. Dikkatsizlik görülür, konuşma güçlüğü görülür. Başkalarını aldatmaktan zevk duyarlar.

Oyun bozanlığı yenerler. Sürekli gergindirler, titremeleri olur. Grup etkinliklerini bozma eğilimi gösterirler. Öfke nöbetleri geçirirler. Çalar, yalan söylerler. Tüm bu özelliklerin hepsi birden aynı çocukta görülmez. Bunlardan birkaçı uyumsuzluğun derecesine göre çocukta görülür. Bu davranışların bir çocukta sürekli olarak görülmesi uyumsuzluktan şüphe edilmesi için önemli sonuçlar verir.

 

HER ÇOCUĞUN FARKLI BİREYLER OLDUĞU UNUTULMAMALIDIR

Uyumsuzluk yaşayan çocuklara aileleri nasıl yaklaşmalıdır?

TAKA: Aileler çocuğu hiçbir çocukla kıyaslamamalıdır. Her çocuğun sorunları ve kişilik özellikleriyle farklı bireyler olduğu unutulmamalıdır. Çocukları kendi sahip oldukları koşullarda değerlendirmeleri gerekir. Eksiklerini yüzüne vurup başka çocuklarla kıyaslamak hem kendisine hem de kıyaslandığı çocuğa karşı saygısını ve sevgisini yitirmesine sebep olur. Asla önermediğimiz bir durumdur. Annenin evet dediği bir durumda babanın hayır demesi çocuğun çelişkide kalmasına neden olur. Çocuk bu ayrımı isteklerinde kullanmaya çalışır.

ÇOCUĞUN GELİŞİMİ AÇISINDAN OLDUKÇA FAYDALI

 Çocuklar soru sorduğunda soru dikkatlice dinlenerek tatmin edici cevaplar vermeliler. Çocuk cevaplar arasında tuttarsızlık yaşadığı zaman aileye olan güven bağı zedeleniyor. Çocuğa kendisiyle ilgili konularda aile tercih şansı tanımalıdır böylece çocuğun kendine olan saygısı artar ve çocuk değerli olduğunun bilincine varır. Çok ciddi bir probleme sahipse çocuğun yanında bu problem hakkında konuşulmamalı yüzüne vurulmamalıdır. Bunlara dikkat edilmesi çocuğun gelişimi açısından oldukça faydalı olacaktır.