MEKSİKA’DAN DÜNYAYA YAYILAN RENKLİ BİR BİTKİ
Ipomoea purpurea, yani halk arasında bilinen adıyla Kahkahaçiçeği, Meksika ve Orta Amerika kökenli bir sarmaşık türüdür. Kahkahaçiçeğigiller (Convolvulaceae) familyasına ait olan bu bitki, trompet şekilli çiçekleri ve göz alıcı renkleriyle süs bitkisi olarak yaygın şekilde kullanılır. Doğal ortamında 2 ila 3 metreye kadar uzayabilen sarmaşık, yapıların etrafını sarmasıyla bilinir.
ÇİÇEKLERİYLE BÜYÜLER AMA TOHUMLARI DİKKAT İSTER
Görüntüsüne aldanmamak gerekir; bu bitkinin tohumları psikoaktif maddeler içerebilir. Özellikle üçgen biçimindeki tohumlarında LSD benzeri etkilere sahip LSA (D-Lysergic Acid Amide) maddesi bulunur. Bu madde, halüsinojenik etkileriyle bilinmekte olup geçmişte bazı kültürlerde mistik amaçlarla kullanılmıştır.
KÜLTİVARLARIYLA RENK ŞÖLENİ SUNUYOR
I. purpurea’nın farklı renk ve desenlerde çiçekler açan birçok kültivarı vardır. ‘Crimson Rambler’, ‘Grandpa Ott’s’, ‘Star of Yelta’ ve ‘Samanyolu’ gibi türler; beyaz boğazlı kırmızı tonlarından leylak desenli beyazlara kadar uzanan geniş bir renk yelpazesine sahiptir.
RENKLERİN KİMYASAL SIRRI: ANTOSİYANİNLER
Bitkinin çiçeklerindeki renk çeşitliliği, antosiyanin adı verilen doğal pigmentlerden kaynaklanır. Mor-mavi renklerde asillenmiş siyanidin glikozitleri, kırmızı-mor tonlarda ise pelargonidin glikozitleri bulunur. Bu bileşikler kahkahaçiçeğine hem renk hem de kimyasal çeşitlilik kazandırır.
TOHUMLARDAKİ GİZLİ TEHLİKE: TOKSİK KAPLAMA
Kahkahaçiçeği tohumlarının bazı ticari türleri, metil cıva gibi nörotoksik maddelerle kaplanır. Bu kaplamalar, eğlence amaçlı suistimali önlemek için yapılır. Ancak toksik maddeler yıkamayla giderilemez ve mide bulantısı, karın ağrısı gibi ciddi fiziksel semptomlara yol açabilir. ABD’de bu kaplama hakkında tüketiciye bilgi verilmesi zorunlu değildir.
SADECE BİR SÜS BİTKİSİ Mİ?
Kahkahaçiçeği, estetik görüntüsüne rağmen bilinçsiz kullanımda ciddi sağlık riskleri taşıyan bir bitkidir. Bu nedenle tohumlarıyla temas edilmemeli, özellikle çocukların ve hayvanların erişemeyeceği yerlerde yetiştirilmelidir.
