Trabzon Sürmeneli Bıçak Ustası Ali Usta’dan Sürmene bıçağının yapılış serüvenini ve Sürmene bıçağının en ince detaylarını dinledik.

Bıçak ustası Ali Usta, sahte bıçak ile gerçek Sürmene bıçağının nasıl ayırt edileceğini, bıçak biletmenin ince ayrıntılarını, bıçakların hangi ülkelere ihraç edildiğini ve bıçak çeşitlerini sizler için Taka Gazetesi’ne anlattı.

BIÇAĞI EN ÇOK ALMANYA’YA İHRAÇ EDİYORUZ

Sürmene’de bıçak işini yapan tek 4. kuşak aile olduğunu ifade eden Sürmene Bıçak Ustası Ali Usta, “Sürmene bıçağı dünyada nam salmış, Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde de bahsedilen ustalığı ile nam salmış bir memleketiz. Piyasada Sürmene bıçağı diye satış yapan çok fazla sahtekar var, bunun önüne geçmek için senede 2 kez denetleme yapıyoruz ama tespit etsek de ürünler toplatılmıyor, bu yüzden sahte bıçakçılığın önüne geçemiyoruz. Başka ürünlerde yapılan sahteciliğin önüne geçilirken Sürmene bıçağında sahteciliğin önüne maalesef ki geçilemiyor.

Sürmene olarak coğrafi konum işretimizi bıçak üzerine aldık. Bizde satışlar çalışmadığın gün olmaz onun haricinde her gün satışlarımız çok güzel ilerliyor. Dünyanın dört bir yanına satışlarımız mevcut, en çok Almanya’ya ürün gönderiyoruz. Ülkeyi temsil olarak da her yıl Eylül ayında Katar’a özel olarak davet alıyoruz, Türkiye’nin temsilcisi olarak da bizde yerimizi orada alıyoruz. Sahte bıçakçılar ile halen daha mücadele ediyoruz” dedi.

BİR SÜRMENE BIÇAĞI 38 İŞLEM GÖRÜYOR

İşin devam ettiği sürece satışın de her zaman devam ettiğini söyleyen Usta, “ Araplar çok fazla ama bazı arkadaşlar Araplara karşı fahiş fiyat uyguluyorlar, bu yüzden de Araplar buradan kaçıyorlar. Seyyar satıcıların ve cami önlerine koyularak satılan hiçbir ürünün Sürmene bıçağı ile herhangi bir ilgisi yoktur. Ürünün kalitesini, gerçekliğini ürünü yaptığın günün ertesi günü satılması ile anlayabilirsiniz. Bir bıçak 38 işlem görüyor, meşakkatli bir iş, hakiki Sürmene bıçağını bir kez görürseniz gerçek Sürmene bıçağı ile sahtesinin kolaylıkla ayırt edebilirsiniz. Sahte bıçağa tahta sap koyuyorlar gerçek bıçaklar tam bir yekparedir. Bıçağın ağız kısmından sapına kadar bıçağı tamamen çevreler. Sahte bıçaklarda yekpare bıçağın sap kısmında bitiyor. Buradan da sahte bir Sürmene bıçağı olduğunu saptayabilirsiniz. Üzerine Sürmene Bıçağı yazan her bıçak Sürmene bıçağı değildir” ifadelerine yer verdi.

SAHTE BIÇAĞIN ÖMRÜ EN FAZLA 2 AYDIR

 Gerçek bıçaklarda adet fiyatı en düşük 200 liradan başladığını ifade eden Usta, “ 5 tane bıçağı 200 liraya satmasından sahte olduğunu rahatlıkla anlayabilirsiniz. Sahte bıçaklarından kullanım ömrü en fazla 1 veya 2 aydır daha sonra o kullanılan bıçaklar sahte ve kalitesiz olduğu için çöpe atılıyor. Gerçek Sürmene bıçağını ise ömürlük kullanırsın, kaliteli yerden alınan 20 senelik bıçağı biletliğimizi bile hatırlıyorum, gerçek Sürmene bıçağının farkı kalitesi ile birlikte ömürlük olmasından geçiyor. Bıçağın ömrünü artırmak için doğru bilemek de önemlidir, yanlış bileme yapan çok kişi ile karşılaştım, çark da bileme yapmak yanlıştır. Bıçak en güzel bileme taşı, masatta olur. Genellikle bıçakları bize gönderin biz bilemekten ücret almıyoruz diyoruz. Yanlış bileme sonucu kullanılmaya başlayan bıçakların ağzı dökülmeye başlar ve kullanılamaz hale gelir, bu yüzden bıçağı bileme şekli de çok önemlidir” şeklinde konuştu.

SÜRMENE BIÇAĞIN FİYAT SINIRI YOK!

Bıçak üretimine değinen Usta, “Biz Türkiye olarak bıçak üretiminde yüzde 35’ini üretebiliyoruz, yüzde 65’inin de dışarıdan temin ediyoruz.  Yine de Türkiye’ye bıçak yetmiyor, dışarıdan gelen bıçaklar da bize yine yetmiyor. Bıçağın en çok ömrünü bitiren şey bulaşık makinesidir, makine bıçağın kesim özelliğini kaybettiriyor. Bıçağın fiyat sınırı yok, en az 200 liradan başlıyor, bıçağın yapılış şekli ve malzemesine göre 50 bin 100 bin lira arasında ya da daha fazlasını da bulduğu oluyor. Bıçağın hiçbir işçiliği olmadan yani bıçak yapılmadan önce malzemelerinin 20 bin lirayı bulduğu da oluyor. Burada önemli olan şey malzeme ve işçilik oluyor. Özele giren şeylerde fiyat uçuyor” açıklamasında bulundu.

GEYİK BOYNUZUNU DA BIÇAK DA KULLANIYORUZ.

Bıçağın her üründen yapıldığını ifade eden Usta, “İnsanlar fildişinden bile bıçak istiyor bu tip durumlarda fiyatlarda uçuyor. Geyik her mart ayında boynuz döker bizde bu boynuzları bıçak saplarında kullanırız, bu ürünler de 7 bin ile 10 bin arasında değişir. Karaca ayağı, fildişi, geyik boynuzu gibi her ürünü kullanıyoruz. Bizde internet üzerinden satışlar daha çok oluyor, diğer bıçakçılar tur firmaları ile anlaşırken biz internet satışlarından dolayı tur şirketleri ile anlaşma gibi şeylere vaktimiz kalmıyor. İnternet satışlarından bu tür şeylere vaktimiz kalmıyor. Birinin tamamen bir bıçakçı olması için bu işe 2 ile 4 sene gibi bir emek vermesi lazım. Gördüğünü kapan meziyetli insanlarda 1 senede bu işi kapabiliyor, kişiye göre isteğe göre de öğrenme hızı değişiyor”  diyerek cümlelerini noktaladı.

Eda Alemdağ