Hayatını terzilikle kazanan ve bu meslekte 55 yılını dolduran Trabzon Terziler Federasyonu Başkanlığı görevini yapan Temel Koç ile terzilik mesleğinin dünü, bugünü ve geleceği hakkında konuştuk.
 
Terzilik bitmek üzere
 
Bir dönem Türkiye Terziler Federasyonu Yönetim Kurulu Üyeliği de yapan Temel Koç ve Trabzon’da hizmet veren terziler ile mesleği konuştuk. Türkiye de terzilik mesleği yapan vatandaşların bir bütünlük içinde olduğunu ve bu mesleğin devam etmesi için gençlere ihtiyaç olduğunu da vurguladı. Terziliğin yok olma tehlikesi altında olduğunu ve bu mesleğe eskisi kadar rağbet olmadığını söyleyerek sitem etti.
 
Mesleğe başlama hikâyesi
 
Ben bu mesleğe ilkokulu eğitimini bitirdikten sonra babam beni terzi ustasının yanına çırak olarak verdi. Hatta o zamanlar babam ustama “eti senin kemiği benim” diye bir tabir kullanmıştı. O zaman pek bir şey anlamadım korktum beni kesecek zannettim ama yaşım ilerledikçe ne demek istediğini anladım.Meğerse babam iyi bir zanaatkâr olsun usta olsun demek istemiş. Sonraları boş iğne çektik düğme dikerek bu mesleğe böyle başladım.

Terziliğin çok değiştiğine değindi

 
Eskiden şimdiki gibi buharlı ütü yoktu. Sabah erkenden kalkarkömürlü ütüyle ütü yapardık kömür bazen elimizi yakardı. Dumandan bayıldığımız zamanlar olurdu. Şimdi buharlı ütüler çıktı. Eskiden ayaklı makinelerle dikiş yapardık. Şimdi her şey modernleşti. Otomatik dikiş makineleri çıktı. Konfeksiyonlar ve tekstil fabrikaları mesleği zora soktu. Eskiden millet elbise diktirmek için sıraya girerdi. Gece gündüz elbise yetiştirmeye çalışırdık. Şimdiyse terzilerin yaptığı sadece tamirat işleri yapmaktan öteye gitmiyor. Bu sadece terzicilik ile sınırlı kalmadı. Makineleşme sadece terziliği değil el emeğiyle yapılan bütün meslekleri yok etmeye başladı. Fabrikalarda ithal kumaşlarla yapılan ucuz fiyata alınan elbiseler kanserojen maddeler içerdiği için insanların sağlığını tehlikeye atmaktadır. Biz insanları uyarsak da halkımız ucuz olduğu için onlardan satın almaya devam ediyor.
 
Bugünlerimize şükrettik
 
Terzilik yapmaktan hiç pişman olmadığını dile getiren Temel KOÇ işimi hep sevgiyle yaptığım için maddiyat benim için hep ikinci planda kaldı. Bu mesleği yaparken hiçbir zaman zengin olmadım ama açta kalmadım. Her zaman Allah’a şükrettim. Zaten bu mesleği sevmeseydim bu kadar yıl yapamazdım. Severek yaptığım için müşterilerimi hep memnun ettim.  Bu mesleği aynı zamanda peygamber mesleği olarak bildim. Ben terzilikle 5 çocuk büyüttüm ve evlendirdim. “Ben yaptığım işten hep memnun kaldım.” İfadelerini kullandı.
 
Türkiye’de terzilik göründüğü gibi değil.
 
Türkiye’de terziler iş yapıyor gözüküyor ancak elbise diktiren olmadığı için tamirat işleri yapıyorlar. Sadece konfeksiyonla çalışan terziler hariç diğerlerinin hali içler acısı bide buna kalifiyeli eleman yetişmediği için mesleğin zor zamanlar yaşadığını söyledi. Çünkü insanlar çocuklarını erken yaşta çırak olarak vermiyor. Bir çırağın iyi bir terzi olabilmesi için ilkokul çağında bu meslek ile uğraşıp elinin yatkınlaşması gerekir. 20 yaşından sonra bu mesleğe giren kişinin iyi bir terzi olacağını düşünmüyorum.
Trabzon’da terzilik son yıllarını yaşıyor.
 
İlerleyen yıllarda Trabzon da bu mesleğin biteceğini düşünüyorum. Çünkü bizler öldükten sonra alttan eleman yetişmediği için en fazla 15 ila 20 yıl daha devam edebileceği kanaatindeyim. Gençlerin artık zoru sevmediğini söyleyen Temel KOÇ herkesin masa başında bir işim olsun yeter mantığıyla hareket ediyor. Durum böyle olduğu sürece el emeğiyle yapılan bütün meslekler zamana karşı direnmeye devam edecektir.
 
Geleneksel Terziliğin Son Kalanları
 
Ferhat Eroğlu, Terzilik te yarım asırdan fazla yılı geride bırakan Ferhat Amca mesleğini ne kadar çok sevdiğini ve terzilik yapmaktan ne kadar memnun olduğunu dile getirdi. Terzi Ferhat Amca 80 yaşında olmasına rağmen tek başına mesleğini icra etmektedir. Trabzon’da bu mesleği yapanlar arasında en eskilerden olduğunu vurgulayan Ferhat amca artık çok yaşlandığını ve yanında çalıştıracak kimseleri bulamadığını söyledi. 
 
TAKA: Geçmişten Günümüze Terzilik Ne kadar Değişti?
 
Ferhat Eroğlu, eskiden sürekli kumaş alır elbise dikerdik Allah’ a şükür iyide para kazanırdık. Ama şuan da sadece tamirat işleri yapar olduk. Eskiden kullanılan kumaşla yeni kumaşları karşılaştıran Ferhat amca eski elbiselerin daha kaliteli ve sağlıklı olduğunu söylerken yeni kumaşların artık polyestere döndüğünü ama polyester kumaşın daha iyi ve uzun süre ütü tuttuğunu bahsetti.
 
Eskiden çok çırak yetiştirdiğini söyleyen Ferhat amca artık yanında kimse olmamasından yakındı ve bizim kuşaktan sonra bu mesleğin tamamen yok olacağını düşündüğünden dolayı sitem etti.
 
Yeni Nesil Terzilik
 
Ömer Aydın, Diğer terzilere nazaran genç olan Ömer Aydın terziliğe baba mesleği olarak başladığını ve terziliğin eskisi gibi olmadığını anlattı. 45 yaşındaki Ömer Aydın bu işle uğraşan bizim gibi genç meslektaşlarımızın eski emektar terziler gibi ısmarlama elbise dikmeği bilmediğini sadece tamir işleri yaptığını belirtti. Terzilik için ısmarlama elbise dikmenin bir sanat olduğunu ve genç neslin artık bunları bilmediğini de ekledi.
 
Ömer Aydın bu mesleği yapmaktan mutluluk duyduğunu ve tekrar dünyaya gelmiş olsam terziliği daha ayrıntılı olarak öğrenmek istediğini söyledi. Ömer Aydın terzilikle kendini geçindirdiğini ancak yanında bir eleman çalıştıracak ekonomik durumunun olmadığını dile getirdi. Bizim gibi ısmarlama elbise yapmayı bilmeyen ve sadece elbise tamiri yapan terziler için hazır giyim daha avantajlı olurken ısmarlama elbise yapan terziler için bir dezavantaj haline geldiğini belirtti.