Pandemi gibi çok zor bir süreçte şehrimizde il sağlık müdürü olarak görev yaptı DR. Hakan Usta. Taka Gazetesi olarak, kendisine ulaştığımızda yine yoğun bir mesainin içinde bulduk.

Kendisini.  Şehir hastanesi,  acil talepte hastaya ulaşılan süre,  böbrek nakilleri, yeni virüs söylentileri,  hacamat, tüp bebek tedavileri gibi konuları konuştuk…

Çalışmalarını, ‘ halk sağlığı mücadelesi veriyoruz’ diye özetledi, Trabzon Sağlık Müdürü DR. Hakan Usta. 

İşte söyleşimiz…

TAKA: Pandemi döneminde il sağlık müdürü olarak görev yaptınız. Şu anda da insanlar rahatsızlanıyor; koku ve tat kaybı yaşayınca da ‘covit oldum’ diyorlar.  Artık test de yapılmıyor. Nasıl değerlendirirsiniz bunu?

DR. HAKAN USTA: Bir an önce o kişilerin doktora girmelerini tavsiye ediyoruz. Kişilerin kendilerine teşhis koymasını tasvip etmiyoruz. Başta aile hekimleri olmak üzere doktora gidilmeli… Bir sorun olduğunda onun değerlendirilmesini sağlamaları gerekiyor. Koku tat gibi bozukluklar sadece covitten kaynaklı olmayabiliyor. Aile hekimi gerekli görürse başka branşlara yönlendirir. Hekimlerin vereceği karar önemli.

TAKA: Yeni virüsler kapıda deniliyor. Size gelen bir bilgi var mı? Şehir efsanesi mi bunlar?

DR. HAKAN USTA: Kapıda olan bir şey yok. Viral enfeksiyon dediğimiz şey geçmişte de olmuştur, bugün de var, gelecekte de olacaktır. Aynıları mı olacak başka bir şey mi olacak onu zaman gösterir. Sonuçta virüslerle mücadele süreci bilinen bir süreçtir. Ona göre mücadele devam edecek…

TAKA: Hacamat çok tercih edilen bir geleneksel tedavi yöntemi. Hastane dışında yapılan yerlerle ilgili denetim ve yaptırım var mı?

HAKAN USTA: Öncelikli olarak vatandaşın duyarlı olması gerekiyor. Bizden ya da  belediyelerden ruhsat almış olan yerlerin tercih edilmesini istiyoruz. Ruhsatlı olup olmadığının sorgulanmasını vatandaşımıza salık veriyoruz. Biz kendi web sayfamızda belediyelerden de olsa ruhsat alınmış yerleri ilan ediyoruz. Vatandaşlarımızı o yerlere yönlendirmeye gayret ediyoruz. Ruhsat alınmış olmakla birlikte herhangi bir iş için ruhsat alıp başka işleri de orada yapmalarını istemiyoruz. Belediyelerin ve bizlerin ruhsat veren kuruluşların yani; ruhsat verilen yerlere, yıllık belli sayıda, denetim yapma zorunluluğu var. Yılda ikişer kez, bu denetimler zaten yapılıyor. Masaj, güzellik salonlarının, ruhsatını belediyeler veriyor. Sağlıkla ilgili olan kısımlarda devreye giriyoruz. Denetimlerini yapıyoruz ama merdiven altı bir yer kaydı bizde olmadığı için; denetime giderken ya bir tabela göreceğiz, acaba ruhsatlı mı diye bakılacak, ya da vatandaş şikayet edecek. Ruhsatsız olduğunu bildiği yeri ihbar edecek.  Bunun sonucunda işlem yapacağız. Ceza yazdığımız yerler var ihbarlara bağlı olarak. Ciddi yaptırımlar uygulanıyor. Mühürleme yapılıyor.

TAKA: Trabzon’da böbrek hastalıkları diyaliz hizmetleri ne durumda?

DR. HAKAN USTA: Diyaliz hizmeti oldukça yaygın ve güzel bir sevide veriliyor. Bölgemizde diyaliz hastası maalesef fazla. Hipertansiyon olsun, diyabet olsun, böbrek taşı, enfeksiyonlar olsun. Bir kısmı kalıtsal olabiliyor. Bu tür hastalık ve böbreğin kaybı süreci bölgemizde biraz daha fazla, diğer bölgelere göre. Biz de diyaliz hizmetini doğudan batıya kadar dengeli bir şekilde diyaliz merkezlerimizde veriyoruz. İlimizde özel diyaliz merkezleri de var, onlar da hizmete katkı sağlıyorlar… Bu iş,  SGK’nın ekonomik önderliğinde taşıma hizmeti de işin içinde olacak şekilde veriliyor. Yaz dönemi oldukça yoğun geçiyor. Yazın özellikle il ve ülke dışında olan insanımız yazın buraya gelince onların  bir kısmı da diyaliz hastası olarak karşımıza çıkıyor. Onların da bu hizmete erişebilmeleri için yazın diyaliz merkezlerinde, izin kullandıramıyoruz mesela. Veya ‘Yaz diyaliz uygulaması’ diye bir şey vardır bakanlığımızın. Biz tüm diyaliz merkezlerimizde bunu uyguluyoruz. Mesela, yedek makineleri de devreye sokuyoruz, daha fazla saat açıyoruz. İki seans yaparken üçüncü seansı, akşam seansını da çalıştırıyoruz. Hastaların hizmetini vermeye çalışıyoruz. Tabi orada doktor ve hemşire sayıları önemli. Günümüz şartlarında hemşireler çok diyalizi tercih etmiyorlar. İş yoğunluğu ve yaz sürecinin ayrıca yoğun geçmesinden dolayı.

TAKA: Böbrek kayıplarından bahsettiniz, Trabzon’da yeterli organ bağışı yapılıyor mu? 

DR. HAKAN USTA: Trabzon bölgede iyi. Bölge Türkiye’de iyi. Hastanelerimizin yoğun bakımlarında vefat eden kişilerin organ bağışını kabul etme süreçlerini daha yoğun bir şekilde yaşıyoruz. İkna edebiliyoruz,  insanımız, duyarlılık gösteriyor.  Diğer illere göre çok daha fazla organ bağışı alıp,  uygun kişilere bunların nakilini sağlıyoruz.

TAKA: Acil servislerdeki yoğunluk ile ilgili ne söyleyeceksiniz. Aile hekiminin göreceği hastaların acil servislerde yığılmaya sebep olmasından şikayet ediliyordu.

DR. HAKAN USTA: Sağlık sistemimiz gereği insanlar hastanelere rahatça gidebiliyor. Hastanelere rahatça gidilebildiği ve bir gittiği yere tekrar gitmesiyle ilgili bir yaptırım olmadığı için biz bu süreci bu şekilde kabul etmek durumundayız.  İnsanlarımız bir gelirken de bakıyoruz; elli gelirken de bakıyoruz hastane gözü ile baktığımızda. Yaz dönemi özellikle bu sayılar, daha da artıyor. İnsanların yaz dönemini geçirecekleri il olarak görülüyor Trabzon, Bodrum gibi Marmaris gibi… Trabzon,  Karadeniz’de öyle bir durumda. Dolayısıyla bire üç artan nüfusa o oranda hesaplama yaparak, personel veya mekan oluşturma şansımız olamayacağına göre hizmette zaman zaman yoğunlaşmalar yaşıyoruz.

TAKA: Tüp bebek yöntemi ile çocuk sahibi olmak isteyenler, Trabzon’da bebek sahibi olabiliyorlar mı?   

DR. HAKAN USTA: Tabii. Bizim tüp bebek uygulama merkezimiz geçen sene açıldı. Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kaşüstü kampüsünde. Türkiye genelinde devlette olan ikinci ya da üçüncü yerdir burası. Karadeniz’de ilk. Dolayısıyla; hizmetin sunulması bakımında, özel de var kamu da var. Tıp Fakültesi de var. Tüp bebek hizmetine erişilebilirlik var. Güzel sonuçlar önümüze geliyor.

TAKA: Şehrin sağlık alt yapısı için amaçlanan nedir?

DR. HAKAN USTA: Şehrin sağlık alt yapısı ile ilgili mümkün olduğunca merkezi şekle dönüştürmeye gayret ediyoruz. İnsanların;  bir hastalığı için bir hastaneye, öbür hastalığı için başka bir hastaneye gitmesinin önüne geçmeye, bölgesel güçlü hastaneler, oluşturmaya çalışıyoruz.  Dağınık yapıyı bütünleştirmeye  gayret ediyoruz. Şehir Hastanesi bunun en güzel örneği. Burada birçok hizmetin tek çatı altında verilebileceği, başka bir hastaneye git denilmeyecek bir düzen oluşturmaya çalışıyoruz. Bu anlamda şehir hastanesini önemsiyoruz. Bunun dışında birinci basamak sağlık hizmetlerini de önemsiyoruz. Koruyucu hekimlik, aile hekimliği sayısını artırmaya çalışıyoruz. Vatandaşın, aile hekimine daha rahat erişmesi için alt yapılarını kuruyoruz. Sağlıklı hayat merkezi sayısını artırarak koruyucu sağlık hizmetlerine katkı sağlayarak, hekim, diş hekimi, diyetisyen, psikolog, fizyoterapist, aşılar, hemşire, tümü birlikte ciddi bir hizmet ortamı oluşturuyoruz.  Halkımızın hizmetine sunuyoruz.

TAKA: Acil bir talepte hastaya ulaşım hızı nedir?

DR. HAKAN USTA: 112 hizmetler ile acil hizmetini en üst seviyede verebilmek için, mütemadiyen hem ekip hem ekipman olarak, yenilemeye gayret ediyoruz. Hem de mekan oluşturuyoruz. Kabataslak söyleyecek olursak, otuz olan istasyon sayımızı kırk dörde çıkarmışız. İstasyon sayısını artırarak acil talepte erişilebilirlik süresini on dakikanın altında tutmak istiyoruz. Şu anda yedi dakikalardayız. İyi bir durumdayız kırsalda, bu süre yarım saattir. Fakat yayla dönemi olduğu zaman iki saatte gidilebilen yaylalar var. Orada da helikopteri avantaj olarak kullanıyoruz. Helikopter hizmetimizin şehrimizde, bölgemizde olması, önemli bir şey.

TAKA: Kaç helikopter ambulans var ve tüm bölgeye ulaşabiliyor mu?

DR. HAKAN USTA: Şehrimizde bir tane Türkiye genelinde de on üç tane var. Bu düne kadar yedi idi bugün on üç tane oldu.  Helikopter ambulans her iklim koşulunda uçamıyor. Yaz döneminde uygun iklim koşulunda yaylalara da onu gönderiyoruz. Daha hızlı erişim ve hastaneye daha hızlı  transferi sağlama adına büyük konfor sağlıyor. Gümüşhane, Giresun, Artvin, bütün bölgeye gönderebiliyoruz. Oradaki hasta için de gerekli ise iklim de uygunsa gönderiyoruz. Vatandaşın, hem koruyucu hem de acil hizmeti açısından uğraş veriliyor. Hizmetler daha üst seviyelere sürekli taşınıyor.

TAKA: Doktor sayısının yeterliliği konusunda şehrimizin durumu nedir?

DR. HAKAN USTA: Eksik olan hekimler olabiliyor. Zaman zaman, tamamlıyorsun. Ama hekim tayin döneminde, gitmiş olabiliyor. Eksikleri tamamlayabilme adına biz de Sağlık Bakanlığımız da canhıraş uğraş veriyoruz. Çünkü hekimler özel hastanelere veya özel muayenehanelere transfer olabiliyor. O transferler;  kamudan oraya olduğu için sayılar, ister istemez eksik oluyor. Mezun olan diyelim on kişi oluyor, onunu bakanlık kuraya sokuyor, fakat Trabzon’ da dahil olmak üzere Türkiye’ye bakıyorsunuz elli kişi lazım. Bu on kişiyi en ihtiyaçlı yerden başlayarak; bakanlığımız planlıyor. Ona göre dağıtımını yapıyor. O dağıtım sonucunda on taneden bir tane Trabzon’a gelmemiş olabiliyor. Daha elzem yerler olabiliyor. Bizim bir yıldan daha fazla süredir ünitemiz vardı fakat hiperbarik doktorumuz yoktu. Son kura döneminden sonra iki kişi mezun olmuştu. O iki hekimin birini Trabzon’a verdiler. Yakında göreve başlayacak. Velhasıl, halkımızın sağlığı için ciddi bir mücadele veriliyor. Sadece kamuda on bine yakın personelle hizmet veriliyor özeli ve fakülteyi saydığımız zaman, on yedi bin sağlık çalışanı var.  Eczaneler, medikaller, tesisler,  112, sağlık evi ile bu hizmeti vermek için emek sarfediyor.