Çocuk yetiştirmek, bazen beklenmedik zorluklarla dolu olabilir. Anne ve babaların karşılaştığı en yaygın sorunlardan biri de çocuklarda saldırganlık davranışlarıdır.
TAKA Gazetesi Yazarı Psikolog Merve Ak, konu ile ilgili ipuçları verdi ve önerilerde bulundu. İşte o röportaj:
NORMAL BİR TEPKİ BİÇİMİDİR
TAKA: Çocuklarda görülen saldırganlığı açıklayabilir misiniz?
Saldırganlık küçük çocuklarda normal bir tepki biçimidir. Çocukta güvenlik, mutluluk gibi gereksinimlerinin şekil değiştirerek ortaya çıkması olarak da görebiliriz. Saldırganlığı kişisel bir yaralanmanın farklı şekillerde ortaya çıkması olarak da ifade edebiliriz. Çocuk bu yaralanma sonucunda akranlarına vuruyor, ısırıyor, eşyalarına zarar veriyor ya da zarar vermeyi amaçlayan tehditkar sözler söylüyor.
OLDUKÇA YANLIŞ BİR TUTUM
TAKA: Saldırganlığın nedenleri nelerdir?
Saldırgan davranışların ebeveynler tarafından ödüllendirilmesi, oldukça yanlış bir tutum olmasına rağmen bilinçsiz ebeveynlerde oldukça sık rastladığımız bir durumdur. Günümüzde maalesef bilinçsiz ebeveyn sayısı oldukça fazla. Geleneksel kültürün erkek çocukların saldırganlığını onaylaması da buna zemin hazırlıyor. Çocuğun yetişkinlerden katı ceza, anlayışsızlık, yetersiz ilgi görmesi, yetersiz sevgi görmesi. Çocuğun anne babasından şiddet görmesi. Anne, baba tutumlarının olumsuzluğu, çocukla aralarının iyi olmaması gibi nedenler aslında çocuklarda saldırganlığın en önemli sebebinin bilinçsiz ebevenlik olduğunu gösteriyor. Bunların dışında televizyon, sosyal medyanın bilinçsiz kullanılması, beyin zarı iltihabı beyin zedelenmesi gibi fizyolojik sorunlar saldırganlığa neden oluyor.
SALDIRGAN DAVRANIŞLARA TOLERANS GÖSTERİLMEMELİ
TAKA: Çocuklarda saldırganlık nasıl önlenir ?
Her şeyden önce anne- baba çocuğa saldırganlık modeli olmamalıdır. Saldırgan davranışlara tolerans gösterilmemelidir. Çocuğun istekleri bu tip davranışlarla yerine getiriliyorsa çocuk isteklerini yaptırma konusunda bunu bir araç olarak görmeye başlar. Bu yolla istekleri yerine getirilmemelidir.
Saldırgan davranışlar ödüllendirilmemelidir. Bu davranışın istenmeyen bir davranış olduğu hemen gösterilmelidir. Saldırgan davranışlar kesinlikle şiddetle cezalandırılmamalıdır. Anne babanın ilgisi sevgisi azaldığında ve fiziksel cezalar uzun süre devam ettiğinde çocukta saldırgan, asi, sorumsuz davranışlar gelişir. Çocuk saldırgan modellerle bir araya gelmemelidir. Televizyonda şiddet içeren programları seyretmesi engellenmelidir.
KURMACA OLDUĞU ÇOCUĞA ANLATILABİLİR
TAKA: Televizyonda şiddet içerikli programları çocuğun izlemesine engel olunamıyorsa ne yapılmalıdır?
Engel olunamıyorsa anne baba çocukla birlikte filmi seyrederek şiddetin sonuçlarını tartışabilirler. Şiddet içerikli filmlerin gerçek yaşamı yansıtmadığı, kurmaca olduğu çocuğa anlatılabilir.
ÇOCUK GERGİN VE SİNİRLİYKEN ONUNLA TARTIŞILMAMALIDIR
TAKA: Saldırgan davranışı gören anne- baba nasıl tepki vermelidir?
Saldırgan davranışlar ortaya çıktığında yetişkinler sakin davranmalı, normal olmayan duygusal tepkiler yerine ben dilini kullanmalıdır. ‘Böyle davrandığında üzülüyorum.’ şeklinde ifadelerle kendini açıklamalıdır. Dayak saldırgan davranışın bitiminde uygulandığı zaman onun hemen kesilmesini sağlayabilir ancak çocukta düşmanca duygular gelişir. Çocuk gergin ve sinirliyken onunla tartışılmamalıdır. Sakinleşmesi beklenmeli daha sonra bu konu konuşulmalıdır. Çocuğa bu davranışın dezavantajları gösterilmelidir. Saldırgan davranışları ile isteklerini elde edemeyeceğini hatta kaybedeceğini görmeli ve yaşamalıdır.
SPORA YÖNLENDİRME İYİ BİR ALTERNATİF
TAKA: Çocukların duygusal dengelerini korumak adına hangi yöntemlere başvurabilir?
Kızgınlıktan kurtulmak için alternatifler bulunabilir. Yumruklanabilen kil, çakılabilen çiviler, resim çizme, boyama çocuğun kızgınlık duygularını kontrol altına almayı sağlayabilir. Ayrıca futbol, basketbol gibi sporlara yönlendirmek iyi bir alternatif olacaktır.
