UTTS Nedir ve Neden Tepki Çekti?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt kaçakçılığını önlemek amacıyla getirilen bir sistem olarak tanıtıldı. Ancak, bu sistemin zorunlu tutulması ve maliyetinin vatandaşa yüklenmesi büyük tartışmalara neden oldu.
Maliye Bakanlığı, UTTS'nin yeni bir vergi olmadığını söylese de uzmanlar bu durumu farklı yorumluyor. Vergi uzmanlarına göre UTTS, vatandaşın cebinden para çıkmasını gerektiren bir uygulama olduğu için dolaylı bir vergi niteliği taşıyor.
Uzmanlar Ne Diyor?
Mali Hukuk Öğretim Üyesi ve Maliye Bakanlığı Eski Baş Müfettişi Prof. Dr. Ahmet Erol, UTTS’nin anayasal olarak yönetmelikle getirilemeyeceğini belirtti.
- Anayasa’nın 73. maddesi gereğince vergi, resim ve harçlar ancak kanunla belirlenebilir.
- UTTS yönetmelikle zorunlu hale getirildiği için anayasal açıdan sorunlu bir uygulamadır.
- Bu sistem vatandaşın talebi doğrultusunda değil, devletin vergi denetimi için getirilmiş bir yükümlülüktür.
- Eğer devlet akaryakıt kaçakçılığını önlemek istiyorsa, bu sistemin maliyetini vatandaş yerine kendisi karşılamalıdır.
UTTS Ödemeleri ve Tartışmalı Yöntemler
Vatandaşların en büyük tepkisi ise ödeme yöntemlerine geldi. UTTS sistemi taktırmak zorunlu hale getirilirken, ödeme yöntemlerinin sadece nakit ya da Emlak Katılım Bankası IBAN hesabı üzerinden yapılması büyük tepki çekti.
Vatandaşlar, bu yöntemlerin belirli kişi ya da kurumları zengin etmek için kurgulanmış bir düzen olduğunu öne sürüyor.
Vergi Mi, Denetim Yöntemi Mi?
Dönemin Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanı Osman Arıoğlu, UTTS’nin tamamen kaçak akaryakıt ile ilgili olduğunu belirtti. Ancak bu sistemin kaçakçılığı tamamen bitiremeyeceğini söyledi.
- Zaten mevcut taşıt tanıma sistemleriyle denetim yapılabiliyor.
- UTTS ile yalnızca küçük ölçekli kaçakçılık önlenecek ancak tüm sistemi kapsayan bir çözüm değil.
- Bunun için vatandaşın sırtına ek maliyet yüklenmesi hukuki açıdan sorun teşkil edebilir.
Danıştay’a Götürülebilir
Uzmanlar, UTTS uygulamasının hukuki yollarla iptal edilebileceğini vurguladı. Prof. Dr. Ahmet Erol’a göre, bu yönetmeliğin Danıştay tarafından iptal edilmesi mümkün.
- Eğer yönetmelikle mali yükümlülük getiriliyorsa, bu Anayasa’ya aykırıdır.
- Danıştay’a başvurulması halinde, UTTS’nin iptal edilme olasılığı yüksektir.
Sonuç: Devlet Maliyeti Karşılamalı mı?
UTTS’nin amacı kaçak akaryakıtı önlemek olsa da, bu mücadelenin vatandaşın cebinden finanse edilmesi büyük tepki çekti. Vergi uzmanları, bu maliyetin devlet tarafından karşılanması gerektiğini belirtiyor.
Ancak Maliye Bakanlığı yetkilileri ise UTTS’nin zorunlu olarak uygulanmaya devam edeceğini ve herhangi bir değişiklik düşünmediklerini açıkladı.
Önümüzdeki günlerde hukuki süreç başlatılırsa, UTTS’nin iptali veya maliyetinin devlete yüklenmesi gündeme gelebilir.
