Her yıl, dünya genelinde milyonlarca insanın temel besin kaynağı olarak tükettiği manyok, özellikle Güney Amerika'da yaygın bir şekilde kullanılıyor. Ancak, yanlış işlenmiş manyokun ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği uyarısı yapılmakta. Manyok, uygun şekilde işlenmezse, içindeki siyanürlü bileşenler nedeniyle zehirlenmelere yol açabiliyor.
Siyanür Riskine Dikkat!
Manyok, tropikal bölgelerde yetişen, yüksek karbonhidrat içeriği ile bilinen bir bitki. Ancak çiğ ya da yanlış işlenmiş olarak tüketildiğinde, içindeki glikozitler hidrojen siyanür salınımına yol açarak zehirlenmelere neden olabilir. DSÖ'ye göre, bu toksik bileşenler her yıl en az 200 kişinin ölümüne neden olmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), manyok tüketiminin özellikle savaş ve kıtlık dönemlerinde arttığını belirtiyor. Yanlış işlenmiş manyok, ayrıca "Konzo" adı verilen geri dönüşü olmayan bir sinir hastalığına da yol açabiliyor. Konzo hastalığı, felç benzeri semptomlara yol açarak, genellikle aşırı yoksulluk ve protein eksikliği çeken kişilerde yayılıyor.
Güvenli Tüketim Yöntemleri
Manyok, doğru şekilde işlendiğinde güvenle tüketilebilen bir besin maddesidir. DSÖ ve gıda uzmanları, manyokun güvenli hale getirilmesi için birkaç basit adım öneriyor:
- Suda bekletme: Manyoku 24 saat kadar suda bekletmek, toksik bileşenlerin büyük bir kısmının ayrılmasını sağlar.
- Haşlama ve suyu süzme: Manyok köklerini iyice haşlayarak toksinleri yok etmek mümkündür.
- Fermantasyon: Manyokun fermente edilmesi, toksik bileşenleri büyük ölçüde azaltır.
- Kabukları soyma ve güneşte kurutma: Köklerin kabukları soyulmalı ve güneşte kurutulmalıdır.
Bu işlemler, manyoku toksinlerden arındırarak güvenli hale getirir.
Kriz Anlarında Artan Zehirlenme Vakaları
Manyok zehirlenmesi, özellikle yoksul bölgelerde ve kriz dönemlerinde, yani kıtlık ve savaş koşullarında daha fazla görülebiliyor. Bu dönemde gıda temini zorlaşır ve insanlar, yanlış işlenmiş manyok gibi tehlikeli gıdalara daha fazla başvurmak zorunda kalabiliyor.
