Türkiye, geçen hafta havacılıkta çok önemli bir gelişmeye şahit oldu. İstanbul Havalimanı’nda aynı anda üç uçağın kalkış yapması gibi çok zor bir operasyon gerçekleştiridi. Bu durum Avrupa meydanlarında gerçekleşen ilk dünyada ise ikinci operasyon oldu.
Ben geçen hafta, “Üçlü operasyonun görünmez kahramanları” başlıklı yazımda üç uçağın birden kalktığını, fakat başka üç uçağın aynı anda iniş yapması gerekirken, inemediklerini belirterek şöyle devam etmiştim.
“Fakat ne yazık ki, bulut seviyesinin alçak olması nedeniyle Meteoroloji üç uçağın aynı anda inişini onaylamadı.
Operasyon da biraz buruk sona erdi.”
Meteorolojinin havacılıktaki önemini ve gerekliliğini vurgulayan bu üç satır meteoroloji çalışanlarının dikkatinden kaçmadı. Onlardan ve yaptıklarından bahseden bu cümle üzerine, beni tam bir mail yağmuruna tuttular doğrusu.
Değişik yerlerdeki resmi sivil ve askeri havalimanlarında görevli meteoroloji çalışanları meğer ne kadar dertliymiş ve doğrusu biz bundan habersizmişiz.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) başta ulaştırma sektörü olmak üzere
inşaat, adalet, eğitim, turizm, sağlık ve daha birçok alanda insan hayatına fayda sağlayan bir kamu kuruluşudur. MGM, çoğu teknik hizmetler sınıfında olmak üzere üç bin kişilik mevcuduyla tüm askeri ve sivil havalimanlarında, il ve bazı ilçelerde 7/24 görev yapıyor.
Meteorolojini öneminden bahederken özellikle askeri meydanlarda “Burada Komutan Meteoroloji’dir” yazılı ikaz levhaları aklımıza gelmektedir. Çünkü askeri istihbaratın üç sac ayağından biri de meteorolojidir. Bunun örnekleri dünya tarihinde defalarca yaşanmış ve meteorolojiyi önemsemeyenler açısından felaketle sonuçlanmıştır.
Havacılık meteorolojisi de bu nedenle fazla önem arzetmektedir. Havacılık meteorolojisi,hava araçlarının güvenli, etkili ve planlı bir şekilde uçuşlarını gerçekleştirebilmeleri için gerekli olan atmosferik verileri sağlayan bir daldır.
Türkiye’de bütün havalimanlarından sorumlu otorite olan Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), havalimanlarında verdiği hizmetler için, üyesi olduğumuz Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı’ndan (EUROCONTROL) her yıl bir bedel almaktadır. Bu paranın önemli bir bölümünü bünyesindekilere, çok azını da MGM ile SHGM’ye vermektedir.
DHMİ, 2024’te EUROCONTROL’den gelen yaklaşık 650 milyon Euro hizmet bedelinin aslan payını, yani %95.6’sını kendisine ayırmakta, %3.8’ünü MGM’ye, %0.6’sını SHGM’ye vermektedir. Oysa Avrupa’daki emsal ülkelere bakıldığında 2022 yılında Meteoroloji Servislerine ayrılan oran %7 - %8 civarında olmuştur.
Meteoroloji çalışanları uzun zamandır “Havacılık tazminatı" parasını alıyor. Alıyor da, alınan para çekilen zahmete değiyor mu? Sivil havalimanlarında yaklaşık 2800 TL, askeri meydanlarda çalışanlar da, havacılık sektörüne doğrudan katkısı olmaması nedeniyle yaklaşık 1400 TL tazminat almaktadır. Bu ödemeler de kuruma yeterince ve düzenli para gelmemesi sebebiyle iki ayda bir ödenmekte. Diyecekseniz ki alıyorlar işte daha ne istiyorlar? Evet alıyorlar ama DHMİ ve SHGM’dekilerle aralarındaki fark dudak uçuklatıyor.
Meteoroloji çalışanları bu konuda
“Eurocontrol bölgesindeki ülkelerin büyük bir bölümü Meteorolojiyi diğer seyrüsefer birimleri ile, özellikle de Brifing (AIM- Havacılık Bilgi Yönetimi/ AIS- Havacılık Bilgi Hizmetleri) ile eşdeğer tutarak, Eurocontrol gelirlerinden personeline bu çerçevede ödeme yapmaktadır.
Oysa ülkemizde sivil havalimanında çalışan bir "Havacılık meteorolojisi tahmincisi" 2.800 TL , askeri meydanda çalışan bir "Havacılık meteorolojisi tahmincisi" ise 1.400 TL havacılık tazminatı alırken, başka ülkelerce eşdeğerimiz kabul edilen DHMİ’ye bağlı Brifing personeli, bize ödenen 2.800 TL'nin 50 KATI, 1400 TL'nin ise 100 KATI havacılık tazminatı almaktadır. Ülkemizin dört bir yanında askeri ve sivil 76 havalimanı, 9 Radiosonde (Ravinsonde: Ölçüm cihazı) istasyonu ve farklı birimlerde 7/24 nöbet tutup en doğru hava tahminini yaparak havacılığın güvenliğini sağlamaya çalışan meteoroloji personeli maalesef seyrüsefer gurubunda olmasına rağmen ÜVEY EVLAT muamelesi görmeye devam ediyor. Bürokratların bütün konuşmalarında "Görünmez kahraman" diye nitelediği "Havacılık meteorolojisi tahminci"leri, inatla ve de itinayla hep görmezden geliniyor”
Mutlu yarınlar Türkiyem.
