Kıbrıs adasında iki toplumu bir araya getirmeyi amaçlayan toplantılardan biri daha 18 Mart 2025’te İsviçre’nin Cenevre kentinde yapıldı.

Doğrusu bu toplantılardan nasıl bir sonuç çıkar bilemeyiz, ama ortada bir gerçek var ki, başta Birleşmiş Milletler (BM) olmak üzere dünyadaki tüm kurum ve kuruluşlar Kıbrıs Cumhuriyeti adıyla bilinen Rum yönetimini tanımakta, KKTC’ye yaptırımlar uygulamaktadır. Bu nedenle Güney Kıbrıs turizm ve havacılıkta Kuzey’e göre daha ileri durumdadır. 1 milyon nüfusu olan bu bölge yılda 4 milyon turist ağırlıyor.

1960 yılında her iki toplumun devleti olarak kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ana havaalanı Lefkoşa’daydı. Meydan İngiliz Yönetimi sırasında kurulmuş olup, hem sivil havacılık hem de İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne hizmet vermişti. 1974 Kıbrıs Barış Harekatı sonrasında alanın yönetimi Birleşmiş Milletler yönetimine  geçti. Rumlar

Şubat 1975’ten sonra hava trafiklerini 1940’ların sonunda İngilizler’in terkettiği havaalanı ve iniş pistinde kurulan Larnaka Havaalanı’ndan sağlıyorlardı. Baf’taki (Pafos) diğer havalimanı ise ancak 1983’te açıldı.

Turistik bir ada olan Kıbrıs’ın turizmi büyük ölçüde havacılığa bağımlı olup, turistlerin büyük çoğunluğu Kıbrıs’a ulaşmak için havayolunu kullanmak zorundadır. Güney Kıbrıs’ta turizmin yükselişi eş zamanlı olarak havaalanı altyapısının geliştirilmesiyle at başı gitmedi. Bütçeleri yetmediği için de yaygın uygulamaları örnek alarak Baf ve Larnaka Havalimanları’nın gelişimi için özel sektörü de işe dahil ettiler.  

Havalimanlarını modernizasyon için 2006 yılında B.O.T (Yap-İşlet-Devret) yöntemiyle 25 yıl süreyle Hermes Airports Ltd. adındaki şirkete verdiler.

Hermes Airports, Larnaka ve Baf’taki  yeni tesislerin yapımını, TAV Airports ile ortak olan ADP (Aeroport de Paris) tarafından hazırlanan genel master plana uygun olarak gerçekleştirdi. 7,5 milyon kapasiteye çıkan Larnaka yeni terminal binası 2009’da hizmete girdi. Genişletilme ve ikinci paralel pist için de gerekli düzenlemeler yapıldı. Baf Havalimanı’nın 2,7 milyon kapasitesi olan tesisleri 2008’de faaliyete geçti. Her iki terminalde büyüklük ve yolcu konforu açısından Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği’nin (IATA) şartına uygun, B ve C seviyede hizmet veriyor.

Yeni yapılacak büyütme düzenlemesi ile Larnaka 12.5 milyon ve Baf ise 5 milyon yolcu kapasitesine ulaşacak.

Önceleri Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı olan iki meydan sonra Sivil Havacılık Dairesi’nin sorumluluğuna verildi.

Kıbrıs Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin tanınmamasını bir avantaj olarak kullanıp Avrupa ve Orta Doğu arasında bir havacılık aktarma merkezi olmak için gayret sarfediyor.

Havayoluyla adaya gelen yabancı yolcunun tamamına yakını bu iki havalimanından geliyor ve dönüyor. Kendi havayollarının dışında 70’i aşkın tarifeli ve charter şirket Güney Kıbrıs’a 70 ayrı noktadan  uçuş yapmakta.

Eurocypria Airlines’in 2010 yılında kapanmasından sonra halen Cyprus Airways (3 adet Airbus 320), TUS Airlines (3 adet Airbus 320) Charlie Airlines (2 Adet Airbus 320) ve Euroavia (1 Adet Boeing 767-300) olmak üzere toplam uçak sayıları 9 kadardır. Ülkede 31 Aralık 2024 itibariyle 24’ü Cessna, 11’i Piper olmak üzere toplam 63 adet bussines jet ve eğitim uçağının yanı sıra 2’si büyük (Agusta, Leonardo) olmak üzere 18 adet de Bell ve Leonardo marka özel helikopter de hava siciline kayıtlıdır.

En yoğun hava trafiğinin yaz aylarında Nisan - Ekim arasında gerçekleştiği Güney Kıbrıs’ta gelecek yıllarda yolcu trafiğinin yüzde 5 oranındaki artışının

turizmdeki rekabete, uluslararası ekonomiye ve bölgedeki siyasi istikrar gibi faktörlere bağlı olduğu belirtiliyor.

Larnaka Havalimanı hava trafiğinin %70’den fazlasının, Baf Havalimanı yolcu trafiğinin de yüzde 80’den fazlasının Avrupa Birliği ülkelerinden olması dikkat çekicidir. Larnaka Havalimanı  için charter uçuşların oranı yüzde 25, Baf Havalimanı  için ise bu oran yüzde 50’ye yakındır. İngiltere, yüzde 40 oranıyla Güney Güney Kıbrıs’ın yolcu trafiğindeki birinci pazarıdır. Bu ülkeyi yüzde 15 ile Yunanistan, yüzde 10 ile Rusya ve de yüzde 5 ile Almanya izlemektedir. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin 50’den fazla ülkeyle İkili Havacılık Antlaşması var. Avrupa Birliği üyesi olmasının yanı sıra diğer uluslararası kuruluşlarca tanınıp desteklenen Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ekonomisi bu nedenle ileri gitmiştir.

Yani, adanın kaymağını Rumlar yiyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin 50 yıl boyunca ambargo altında ezilmesi 

ve ekonomik olarak geri bırakılmasının faturası ödenmeden nasıl bir anlaşma yapılır doğrusu kestirebilmek çok zor.

Başka kazanımlar için Kıbrıs’tan asker çekilmesi ve toprak bırakılması gibi tavizler verilmesi geçmişi unutmaktır.

Mutlu yarınlar Kıbrıs Türk Cumhuriyeti.