Tarih boyunca Trabzon, her anlamda zirve şahsiyetlerin yetiştiği bir yer olmuştur. Alanında tanınmış, tarihte iz bırakmış birçok kişi bu topraklarda doğmuştur.  

Sanattan spora, siyasetten eğitime kadar hayatın değişik alanlarında boy gösteren bu mühim kişilikler maalesef günümüzde yeterince tanınmamaktadır. Mesela elimize mikrofon alıp Uzun Sokağa çıkıp yoldan geçenlere Osman Turan kimdir diye sorsak kaç kişi, Türkiye’nin yetiştirdiği en büyük tarihçilerden biri olduğu cevabını verebilir? Veya Faik Ahmet Barutçu’yu tanıyor musunuz diye sorulsa hangi cevapları alırız? Ali Şükrü Bey’i, Hasan Saka’yı, Trabzonlulara sorsak acaba hatırlayan çıkar mı?

Trabzon’un unutulan değerlerinden biri de Mahmut Goloğlu’dur. Hukukçu, siyasetçi ve tarihçi kimliği ile bilinen Goloğlu, Trabzon’un yetiştirdiği mümtaz şahsiyetlerden biridir.

1915 yılında Trabzon’un Akçaabat ilçesinde dünyaya gelen, ilk, orta ve lise tahsilini Trabzon’da yapan, bir süre vekil öğretmenlik yaptıktan sonra 1934 yılında Trabzon Halkevi’nin tarih kolu başkanlığını yürüten Mahmut Goloğlu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdikten sonra 1939-1946 yılları arasında Gümrük Tekel Bakanlığı müfettişi olarak görev yaptı.

Mahmut Goloğlu’nun hayatının dönüm noktası 1949 yılında yaşanmıştır. Zira 1949’da Demokrat Parti’ye girerek siyasi hayata atılan Goloğlu 9, 10 ve 11.dönemlerde Trabzon milletvekilliği yapmıştır.

Siyasetçi kimliğiyle memleketi Trabzon’a hizmet eden Goloğlu, milletvekilliği döneminde Gümrük ve Tekel komisyonlarına başkanlık etmiş, Sayıştay, Gümrük ve Tekel, Maliye Komisyonlarında görevler almıştır. 11. dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinde Meclis Başkanvekilliği vazifesini yürütmüştür.

Goloğlu, 27 Mayıs müdahalesi sonrası tutuklanmış ve diğer DP’li vekiller gibi Yassıada’da yargılanmıştır.

Yassıada’da hâkim karşısına çıkan Goloğlu, beraat etmiş ve 18 aylık zorlu tutukluluk sürecinin ardından serbest kalmıştır.

Fakat bu yeni dönemde eski bir DP milletvekili olarak Goloğlu’nun büyük zorluklar yaşadığı görülmüştür. Devlet kapıları kendisine kapanan Goloğlu, gençlik yıllarında tutkunu olduğu tarihçiliğe yönelmiştir.

Böylece Milli Mücadele ve Cumhuriyetin ilk yılları hakkında bizlere eşsiz bilgiler veren eserler bu süreçte yazılmıştır. Erzurum ve Sivas Kongreleri, Devrimler ve Tepkiler, Tek Partili Cumhuriyet, Milli Şef Dönemi gibi birçok önemli eseri kaleme alan Goloğlu, Trabzon tarihini de yazarak memleketine son hizmetini yerine getirmiştir.

Mahmut Goloğlu, ölümünden hemen önce Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde İnkılap Tarihi derslerine girmiş fakat 11 Ekim 1982 günü geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetmiştir.

Sülüklü Mezarlığı’nda kabrini ziyaret ettiğimde mezarını dahi bulmakta zorluk çektiğim Mahmut Goloğlu, maalesef Trabzon’un kültürel geçmişinde hak ettiği yeri bulamamıştır.

Aslında Trabzon Belediyesi veya diğer ilgili kurumlar, Mahmut Goloğlu gibi bu kentin değerli evlatlarını günümüzde halka hatırlatacak etkinlikler düzenlemeli ve bu kişilerin gençlere tanıtılmasına vesile olmalıdır.

Fakat gelinen noktada bu konuda çok da başarılı olunamadığı görülmektedir. Zira geçtiğimiz 2023 senesinde ölümünün 100’yılı olan Ali Şükrü Bey ile ilgili olarak Trabzon’da hiçbir etkinlik yapılmamış olması dikkate değer bir durumdur. Ne belediyelerimiz ne de diğer kurumların hiç birisi böylesi bir değeri anma gereği dahi duymamıştır.

Neticede itibarıyla kendimize ait değerlerin kıymetini bilememe veya geçmişimizi unutma konusundaki ustalığımız maalesef Goloğlu gibi bir şahsiyetin de belleklerden silinmesine neden olmuştur.