Havacılıkta yolcu- yük taşımacılığında kullanılan ticari uçakları, motorları ve helikopterleri satın almak için herkes üretici firmaların kapısını çalamaz. Bunun için öncelikle bilinen, tanınan ve finansal açıdan kesinlikle güçlü bir havacılık veya finans şirketi olunmalı.
Boeing ve Airbus gibi üreticilerden uçak almak üretim kapasitesine bağlı uzun vadeli bir süreç olduğu için, bu şirketler çok acil durumlarda bile her isteyene elbette ki uçak veremezler. Uçak motoru ve helikopterler üreten fabrikalar için de bu durum geçerlidir. Çünkü, üretim muhtemel müşterilerin verdiği siparişlere göre planlanmakta.
Dev havayolları uçak temininde filo planlamalarını öncelikle direk üretici firmalardan temin etme yoluna gider veya diğer küçük şirketler gibi acil sezonluk ihtiyaçları karşılamak için bu işi yapan şirketlerin kapısını çalar. Sektörde bu işi yapan, eldeki uçakları dönemsel olarak kiraya veren veya gerektiğinde satan uçak yönetimi ile ilgili çok önemli şirketler vardır.
Uluslararası uçak kiralama şirketi
diye bilinen ve finansal kiralamada kiraya verme işini yapan kişilere yani kiralayan kişilere veya şirketlere de İngilizce “Lessor”* denilmekte.
Dünya üzerinde sayıları 30’a yakın önemli kiralama şirketi bulunuyor.
Bu şirketlerin bir çoğu vergi kolaylığı sağlayan İrlanda’da, sayıları 17 olan vergi almayan ülkelerde ve denizaşırı adalarda bulunmakta olup, uçak kiralayanlara güven veren şirketlerdir.
Bu şirketler zaman zaman biri birlerini de satın alıp büyüme yolunu seçerler.
Örneğin, Dubai Aerospace Enterprise (DAE), bir süre önce rakiplerinden olan Nordic Aviation Capital’ı (NAC) satın aldığını duyurdu. İşte bu anlaşmayla DAE’in uçak sayısı yaklaşık 750’ye, portföy değeri de dünya çapında yedinci en büyük uçak yöneticisi olma konumuna ulaşmış oldu.
Dünyanın bu alanda en büyüğü 61.98 Milyar USD’lık portföy değeriyle Aer Cap Holding N.V adlı şirkettir. Merkezi İrlanda’nın Başkenti Dublin’de olan bu şirketin kökleri 1970’lerde havacılık leasing sektörünün iki kurucusu olan Guinness Peat Aviation ve kısaca ILFC denilen International Lease Finance Corporation adlı şirketlere dayanır. (Havacılığın efsane ismi Macaristan doğumlu Steven Udvar Hazy kurdu.)
Bünyesinde bin 700’den fazla uçak, binden fazla uçak motoru ve 300’den fazla helikopter olan şirket, dünyanın en çok talep gören 392 uçağından oluşan cazip bir portföye de sahiptir.
Dünyanın en büyük 30 uçak yönetim şirketini tahmini portföy değerine göre şu şekilde sıralandırabiliriz.
1- AerCap: 61.98 Milyar USD, 2- SMCB Aviation Capital: 30.68 Milyar USD,
3- Air Lease Corporation: 30.15 Milyar USD, 4- Avolon: 22.92 Milyar USD, 5- BBAM: 21.77 Milyar USD, 6- BOC Aviation: 19.50 Milyar USD, 7- DAE+NAC: 15.87 Milyar USD, 8- ICBC Financial Leasing: 15.01 Milyar USD, 9-Aviation Capital Group: 13.38 Milyar USD, 10- DAE Capital: 12.90 Milyar USD, 11- CDB Aviation: 12.26 Milyar USD, 12-Bocomm Leasing: 11.03 Milyar USD, 13-,Carlyle Aviation Partners 9.10 Milyar USD,
14-Jackson Square Partners: 9.10 Milyar USD, 15-CALC: 6.99 Milyar USD, 16-CMB Financial Leasing: 6.94 Milyar USD, 17-ORIX Aviation: 6.92 Milyar USD, 18-Macquarie Air Financial: 6.50 Milyar USD, 19-Castlelake: 6.20 Milyar USD, 20-Avi Lease: 5.90 Milyar USD, 21-Aircastle: 5.60 Milyar USD, 22-AVIC International Leasing: 4.70 Milyar USD, 23-Altavair: 4.60 Milyar USD, 24-Aergo Capital: 4.37 Milyar USD, 25-Griffin Global Asset Management: 4.30 Milyar USD, 26-ALM Aircraft Leasing Management: 3.76 Milyar USD, 27-CCB Financial Leasing: 3.74 Milyar USD, 28-JP Lease Product and Service: 3.42 Milyar USD, 29-Tokyo Century: 3.01 Milyar USD, 30-Nordic Aviation Capital: 2.96 Milyar USD.
Bir çoğumuzun adını bilmediğimiz bu lessor denilen şirketler, sahip oldukları uçak sayısıyla da bir çok havayolu şirketinden daha fazla uçağa sahip.
İlk ondaki şirketler şöyle sıralanıyor.
1-Aer Cap: 1.676 (İrlanda) 2-SMBC: 761 (Japonya) 3-Avolon: 583 (İrlanda)
4- Air Lease Corporation : 575 (ABD)
5- ICBC Bank (504) Çin 6-BOC Aviation: 463 (Singapur) 7- BBAM: 452 (ABD) 8- DAE :410 (BAE) 9-Carlyle Aviation Partners :372 (ABD)
10- Aviation Capital Group:370 (ABD)
Dünya havacılığı, üretici firmalar ve ünlü havayolu şirketleri kadar, bu şirketlerden de sorulur diyebiliriz.
Bu yarışta bir Türk şirketini de görmeyi çok arzu ederdik, ama milli havayolu şirketimiz THY, 500 uçağa yaklaşan dev filosuyla bu şirketlerin en hatırlı ve en itibarlı müşterisi olmayı başarıyor.
Bu Türkiye Cumhuriyeti’nin gururudur.
Mutlu yarınlara Türkiyem.
