Fındık, Türkiye gibi ülkelerde önemli bir tarımsal ürün olduğundan, kahverengi kokarca böceğinin verdiği zarar ekonomik anlamda ciddi kayıplara yol açabilir. Böcek, fındık bahçelerine yayıldığında, üründe %30'a varan kayıplar meydana getirebilir. Bu da hem üreticiyi hem de ülke ekonomisini olumsuz etkiler.
Kahverengi kokarca böceği (Halyomorpha halys), fındık gibi tarım ürünlerine beslenme alışkanlıkları yoluyla zarar verir. Fındığa verdiği zararın ana nedeni, böceğin beslenme sırasında fındık meyvesine yaptığı delinmelerdir. İşte bu zararın nasıl meydana geldiğini ve etkilerini şöyle anlamak olasıdır.
1. Delici ve Emici Ağız Yapısı: Kahverengi kokarca böceğinin ağız yapısı delici ve emici bir yapıdadır. Böcek, bu ağızla fındığın meyvesine delikler açar ve fındığın içindeki özsuyu emer. Bu işlem sırasında fındık kabuğu ve meyve dokusu zarar görür.
2.
3. Fındık İçinin Kuruması: Böcek, meyvenin özsuyunu emerken, fındık çekirdeği besin kaybeder. Bu durum fındığın içinin boşalmasına, büzüşmesine ve kurumasına yol açar. Fındık hasat edildiğinde meyvenin içinin boş olduğu fark edilir ve bu ürünler ticari değerini kaybeder.
4.
3. Yeniden Olgunlaşma: Kokarca böceğinin saldırdığı fındık taneleri genellikle olgunlaşma sürecini düzgün bir şekilde tamamlayamaz. Olgunlaşmamış veya zarar görmüş fındıklar, fındık üreticileri için büyük bir kayıptır.
5. Kimyasal Enzimlerin Etkisi: Böcek, beslenme sırasında meyve dokusuna enzimler enjekte eder. Bu enzimler, fındığın hücresel yapısına zarar vererek meyvenin kalitesini düşürür. Ayrıca, böceğin verdiği zarar, fındığın tat ve dokusunu bozarak ticari kalitesini de etkiler.
6.
Fındık bahçelerinin düzenli olarak kontrol edilmesi ve böceklerin erken tespit edilmesi önemlidir. Ayrıca, fındık ağaçlarının sağlıklı kalmasını sağlamak da böcek istilasını sınırlayabilir. Zararlılarla mücadelede doğal yırtıcıların kullanımı (örneğin, kokarca böceğiyle beslenen diğer böcek türleri) çevre dostu bir yöntem olabilir.
Kahverengi kokarca böceği, kontrol altına alınmadığında tarımsal ürünlerde büyük zararlara neden olabilecek bir haşeredir. Bu nedenle, fındık üreticileri için düzenli takip ve etkili mücadele yöntemleri önemlidir.
