Tarihsel süreçte Trabzon’un dışarıdan ithal etmek zorunda kaldığı maddelerden biri de çimento olmuştur.
Özellikle II. Dünya Savaşı yıllarında şehirde el altından usulsüz olarak dağıtılan ve karaborsaya düştüğü için pahalı bir surette satılan çimento konusunda savaş sonrasında yeni tedbirler alınması gündeme gelmiştir. Bu tedbirlerden en dikkat çekeni, Trabzon’da bir çimento fabrikası yapılması fikriydi.
Fabrika kurulması için ilk ciddi adım 1948 yılında atılmıştır. Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’nın daveti üzerine Trabzon’da bulunan sermayedarlar borsa salonunda toplanarak şehrin zirai, iktisadi ve ticari meseleleri üzerinde görüşmüş ve bazı mühim kararlar almıştır. Bu kararlar arasında Trabzon’da bir çimento fabrikası yapmak için gerekli alt yapının araştırılması meselesi de vardı.
Şehir dâhilince yapılan incelemelerin de olumlu çıkması üzerine Trabzonlu iş adamları, çimento fabrikası meselesi üzerinde daha da yoğunlaşmıştır.
Çimento fabrikası, özel sermayenin katılımı ve o dönemde Amerika’dan alınan Marshall yardımından faydalanılarak yapılacaktı. Bu kapsamda Trabzon’dan Hamdi Pirselimoğlu ve İstanbul’dan İbrahim Çehreli ve arkadaşları tarafından gerekli müracaat yapılmıştır.
Daha sonra fabrikanın kuruluşuyla ilgili hukuki işlemleri takip etmek üzere Trabzon’dan Hamdi Pirselimoğlu, Emin Sağlam, Hüseyin Çulha, Temel Kasımoğlu ve Kemal Kefeli, İstanbul’dan İbrahim Çehreli, Mehmet Salih Ongan, Celal Pulathaneli, Mustafa Alemdağ ve Ömer Tursun’dan oluşan bir heyet seçilmiştir.
Oluşturulan heyet bu meseleyle ilgili nabız yoklamak amacıyla Ankara’ya gitmiş, burada yapılan ilk temaslarda olumlu neticeler elde edilmiş ve bu durum hemen Trabzon’a bildirmiştir.
Ancak günler geçiyor ve adı geçen anonim şirket ve fabrika meselesi ile ilgili yaprak kımıldamıyor, 1950 yılının Nisan ayına gelindiğinde dahi bu durum devam ediyordu.
Yapılıp yapılmayacağı bir türlü netleşmeyen fabrika ile ilgili Demokrat Parti Trabzon Milletvekili Mahmut Goloğlu, 7 Temmuz 1953 tarihli Meclis oturumunda İşletmeler Bakanı Sıtkı Yırcalı’ya fabrikanın son durumu hakkında bir soru yöneltmiştir. Yırcalı, Trabzon’da çimento fabrikasının kurulmasının Hükümet tarafından uygun bulunduğunu, etüt için bir heyet oluşturulacağını söylemiştir.
Yırcalı’nın bu sözlerine bakılırsa 1953 yılına gelindiğinde dahi çimento fabrikası için ciddi bir adım atılmamıştı. Neticede Trabzon’un ekonomik hayatını canlandıracağı düşüncesiyle ortaya atılan çimento fabrikasının yapımı projesi 1960’lı yıllara sarkmıştır.
Çimento Fabrikası’nın projesi 25.05.1964 tarihinde onaylanmış ve fabrikanın yapımına 23.04.1965 tarihinde başlanılmıştır. Fabrikanın makine ve teçhizatı birAlman firmasından temin edilmiştir.
Fabrika 1990’lara kadar Türkiye Çimento ve Toprak Sanayii TAŞ (ÇİTOSAN) Genel Müdürlüğüne bağlı ‘Bağlı Ortaklık’ statüsünde iken daha sonra özelleştirilmiştir. Bugün fabrika Erzurum menşeili bir şirket tarafından işletilmektedir.
Fabrika kurulduğu tarihlerde nispeten şehrin dışında yer alıyordu. O günlerde Trabzon’da bir fabrika açılmasının yarattığı olumlu hava neticesinde hiç kimse şehre bu kadar yakın bir yerde fabrika yapılmasına sesini çıkarmamıştır. Zira “O yıllarda Trabzon’un bir fabrika kazanacak olması, yutulan çimento tozundan daha önemliydi”.
Fakat ilerleyen yıllarda durum değişmişartık şehrin göbeğinde kalan fabrikaya karşı çıkılmaya başlanmıştır. 2013 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Güzel Trabzon’umuza yakışmıyor” ifadesini kullandığı fabrikanın taşınması konusundaki tartışmalar halen daha devam etmektedir.
