Aslında Sovyetlerin Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Kazakistan diye (kolayca yutmak için) parçaladığı toprakların genel adıdır Türkistan. Başka bir tabirle SSCB'nin unutturmaya çalıştığı, yerine "Orta Asya" ifadesini ikame ettirmeye çalıştığı, Türk devletlerinin bulunduğu coğrafyadır.
Böylece bölgedeki; Kazak, Kırgız, Özbek, Azeri, Türkmen gibi halkları bölüp parçalayarak birlik ve beraberlik içerisinde hareket etmelerini engellediler. Hatta bu kardeş toplulukları şeytanın bile aklına gelmeyen hilelerle birbirine düşürdüler. Dillerini de Azerice, Türkmence, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe diye adlandırma yoluna gittiler. Oysa bu isimlerle farklıymış gibi gösterilen dillerin tamamı Türkçenin şivelerinden başka bir şey değildi. Ne yazık ki soydaşlarımızın çoğu bu oyuna geldiler.
Öğretim dili Türkiye Türkçesi ve Kazak Türkçesi olan Uluslararası Hoca Ahmet Yesevî Türk-Kazak Üniversitesi'nin Türkistan'da (Yesi'de) olması bu şehrin halkın gözünde kıymetini artırmıştır. Söz konusu üniversitenin temelleri, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in 6 Haziran 1991 tarihli kararıyla, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından kısa bir süre önce Türkistan Devlet Üniversitesi olarak atılmış ve üniversitenin temel görevi, “Orta Asya'nın tarihî ilim ve kültür merkezi olan Türkistan şehrini kalkındırmak” olarak belirlenmiştir. Ahmet Yesevî Üniversitesinde, bugün 10 fakülte ve 1 yüksekokulda 12 binden fazla öğrenci öğrenim görmekte ve 900’ü aşkın akademik personel görev yapmaktadır.
Türklerin ata yurdu, kadim şehir Türkistan, 2017’de Uluslararası Türk Kültürü Teşkilâtı (TÜRKSOY) tarafından “Türk Dünyası Kültür Başkenti”, 31 Mart 2021 tarihinde Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi) Liderleri Gayri Resmî Zirvesi’nde de “Türk Dünyası’nın Manevî Başkenti’ olarak ilân edilmiştir.
Bugün 22 bin hektar alanda inşa edilen yeni Türkistan’ın genel planı; iş ve kamu binaları, manevî merkez, konut ve sanayi alanlarının bulunduğu üç bölümden meydana geliyor. Şehirde açık hava müzesi ile tiyatrosunun yanı sıra beş yıldızlı oteller de bulunuyor. Yeni Türkistan'ın mimarisinde ise doğu ve geleneksel Kazak motifleri dikkati çekiyor.
2019'da Güney Kazakistan'ın eyalet merkezi ilân edilen Türkistan'da yılda 3 milyon yolcu ağırlamayı amaçlayan Uluslararası Türkistan Havalimanı 1 Aralık 2020’de hizmete açılmıştır. Öte yandan yeni yapılan Türkistan Uluslararası Otobüs Terminali ise hem yurt içi hem de Özbekistan ve Kırgızistan ülkeleriyle yolcu ulaşımını sağlamaktadır. Bu eserler şehre ciddi anlamda değer katmış, böylece Tarihî İpek Yolu yeniden canlandırılmaya başlanmıştır.
Kazakistan'ın güneyine düşen, Farabî'nin doğduğu şehir olarak da bilinen,Türkistan şehrine yaklaşık 57 kilometre uzaklıktaki Otrar "UNESCO Dünya Mirası Listesi"nde yer almaktadır. Antik Otrar şehri aynı zamanda Türk imparatoru Timur'un vefat ettiği şehir olarak da bilinir. Yine Türkistan şehrinin 30-40 kilometre kuzeybatısında yer alan Sauran (Sawran) şehri "UNESCO Dünya Mirası Listesi"nde kendisine yer bulmuştur. Ortaçağ kenti Sauran, Orta Asya şehirlerinin bozkır kültürünü yansıtan önemli yerlerden birisidir. Tarihî İpek Yolu'nun bir parçası olan bu kadim kent Kazak tarihinde çok önemli bir yere sahiptir.
